Περιεχόμενα:
Σχέδιο – πιλότος για τη δόμηση στις Κυκλάδες.
Φρένο στην τσιμεντοποίηση των Κυκλάδων με στόχο την προστασία του παράκτιου φυσικού πλούτου, από την άναρχη δόμηση επιχειρεί η υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κυρία Τίνα Μπιρμπίλη, με το νέο σχέδιο νόμου για την ανάσχεση της δόμησης στο νησί της Άνδρου.
Το σχέδιο, το οποίο δόθηκε για διαβούλευση παραμονές Χριστουγέννων, αντιμετωπίζει προβλήματα που χρονίζουν στο κυκλαδίτικο νησί και αποτελεί την άμεση απάντηση του υπουργείου στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ.
Το Νοέμβριο του 2009, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι δεν μπορεί να παγώσει η οικοδομική δραστηριότητα για περισσότερα από τρία χρόνια, βάζοντας τέλος στην αναστολή οικοδομικών εργασιών που έδινε το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ τα τελευταία πέντε χρόνια για την Άνδρο εξαιτίας της καθυστέρησης στην έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος.
Το σχέδιο νόμου, αποτελεί την πρόταση του ΥΠΕΚΑ για τον καθαρισμό «Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου» και θωρείται δείγμα των προθέσεων της νέα υπουργού που όπως έχει δηλώσει πρέπει να μπει τέλος στη λογική να χτίζεται κάθε γωνιά του νησιωτικού μας πλούτου. Η Άνδρος, μαζί με άλλα νησιά των Κυκλάδων όπως η Πάρος, η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Νάξος κ.α αποτελούν τα τελευταία χρόνια θύματα μίας στρεβλής ανάπτυξης που έχει καλύψει με τσιμέντο κάθε σπιθαμή παράκτιας γης, πεδιάδας και βουνών, προς όφελος μικρών και μεγάλων τουριστικών συμφερόντων.
Η ένταση της δόμησης των Κυκλάδων ξεκίνησε μετά την δεκαετία του ΄70 και όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία μελέτης της κυρίας Όλγας Καραγιάννη στην ηλεκτρονική έκδοση «Εύπλοια» του δικτύου των οικολογικών οργανώσεων του Αιγαίου, είναι η μεγαλύτερη από κάθε άλλη νησιωτική περιοχή της Ελλάδας.
Με βάση τα στοιχεία της απογραφής της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας του 2001 που έγινε η απογραφή του κτιριακού αποθέματος και επεξεργάστηκε η κυρία Καραγιάννη, το 46% των συνολικών κτιρίων στις Κυκλάδες δομήθηκαν μετά το 1970, ενώ το 33% μετά το 1980. Τα ίδια στοιχεία αποδεικνύουν ότι την περίοδο 1997-2006, εγκρίνονται σε ετήσια βάση η κατασκευή 3.000 περίπου νέων κατοικιών, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα κτίσματα για άλλες επαγγελματικές χρήσεις.
Ακόμη ο ρυθμός δόμησης στις Κυκλάδες, βάσει της ετήσιας οικοδομικής δραστηριότητας 1997-2006, είναι μεγαλύτερος από όλους τους νομούς του Αιγαίου. Χαρακτηριστικά το 2004, οι Κυκλάδες είχαν 3.079 νέες κατοικίες, έναντι 2.366 των Δωδεκανήσων και το 2005, 3.610 έναντι 3.427. Πρωταγωνιστικό ρόλο στη δόμηση έχουν κατά σειρά τα νησιά Πάρος, Σύρος, Σαντορίνη, Νάξος, Μύκονος, Τήνος, Άνδρος, Τζιά, Μήλος και Αντίπαρος.
Τι προβλέπει το ΠΔ της Άνδρου
Η διαβούλευση για το σχέδιο ΠΔ για την Άνδρο προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε ένα μήνα, συγκεντρώνοντας μέχρι στιγμής θετικά σχόλια από επαγγελματίες του χώρου αλλά και τους τρεις δήμους του νησιού όπου έχουν ξεκινήσει να το επεξεργάζονται.
Η ρύθμιση θα ισχύει μεταβατικά μέχρι την ολοκλήρωση του σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο με την εκπόνηση των ΓΠΣ- ΣΧΟΑΠ.
Από τα βασικά σημεία του σχεδίου ξεχωρίζουν:
1)Η προστασία της παράκτιας ζώνης του νησιού σε απόσταση 350 μέτρων από την καθορισμένη γραμμή του αιγιαλού και η απαγόρευση της δόμησης σε απόσταση μικρότερη από τα 100 μέτρα από τον αιγιαλό, έναντι 20μ έως 50 μ. που ίσχυε ως σήμερα. Σε οικόπεδα που έχουν πρόσωπο σε ακτές, η δόμηση επιτρέπεται μόνο εφόσον γίνει καθορισμός αιγιαλού και παραλίας.
2) Ορίζεται κατώτερο όριο αρτιότητας και κατάτμησης για τα τουριστικά καταλύματα τα 15 στρέμματα, με την δομήσιμη επιφάνεια να ανέρχεται σε 150 μέτρα από 200 που είναι σήμερα. Διατηρούνται τα 4 στρέμματα για οικόπεδα που είναι αδειοδοτημένα και προορίζονται για κατοικία, μέχρι την έκδοση της απόφασης. Ο μέγιστος αριθμός των ορόφων ορίζεται σε δύο πλην γεωργικών αποθηκών που είναι ισόγειες.
3) Καταργούνται οι παρεκκλίσεις στην εκτός σχεδίου δόμηση, καθώς επίσης και η δόμηση σε περιοχές προστασίας της φύσης. Μέχρι σήμερα η δόμηση επιτρεπόταν σε οικόπεδα ακόμη και 750 τ.μ εφόσον είχαν πρόσοψη σε δημόσιο ή επαρχιακό δρόμο.
4) Απαγορεύεται η διάνοιξη ή κατάργηση νέων δρόμων κοντά σε παραλίες βάζοντας τέλος στην τακτική των τοπικών αρχόντων να ανοίγουν δρόμους ανάλογα με τις υποδείξεις των συμφερόντων. Στην πρόταση αναφέρεται ότι η διάνοιξη δρόμων θα γίνεται σε απόσταση 350 μέτρων από τον αιγιαλό και στο πλαίσιο συνολικού σχεδιασμού.
κείμενο: Μαριάννα Τζάννε - ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ. 3-1-2010
Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Παράκτιο Χώρο και τα Νησιά, έδωσε σε δημόσια διαβούλευση ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργος Σουφλιάς.
Όπως είπε ο υπουργός, πρόκειται γι άλλη μία «πολύ σημαντική διαρθρωτική παρέμβαση, που εντάσσεται στη μεγάλη προσπάθεια για τη δημιουργία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού».
«Με το συγκεκριμένο Ειδικό Πλαίσιο, βάζουμε επιτέλους μια τάξη στο τι μπορεί να κάνει ο καθένας και πού, στα νησιά και τον παράκτιο χώρο μας. Περιορίζουμε τη δόμηση, αναδεικνύουμε τη φυσική ομορφιά, στηρίζουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη, αντιμετωπίζουμε τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών» τόνισε.
Σύμφωνα με τον υπουργό στόχος του Ειδικού Χωροταξικού είναι
1. Να προστατευτούν και να αναδειθτούν ο παράκτιος και νησιωτικός χώρος, με τη σπάνια ομορφιά και τα σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματά τους.
2. Να προωθηθεί η βιώσιμη ανάπτυξη σε αυτές τις περιοχές, με συντονισμένο τρόπο και με προοπτική χρόνου.
3. Να βελτιωθεί το επίπεδο ζωής όσων ζουν σε αυτές τις περιοχές, να περιοριστούν οι ανισότητες και να συγκρατηθεί ο πληθυσμός, ιδίως στα νησιά.
4. Να συμβάλει η πολιτεία και με αυτόν τον τρόπο στην περιφερειακή, οικονομική και κοινωνική συνοχή στον τόπο.
Περιεχόμενο του Ειδικού Πλαισίου για τον Παράκτιο Χώρο και τα Νησιά
Το Ειδικό Πλαίσιο για τον Παράκτιο Χώρο και τα Νησιά αποτελείται από 4 κεφάλαια και 18 άρθρα. Τα σημαντικότερα σημεία του, μεταξύ άλλων, είναι τα εξής:
Ορίζονται οι Ζώνες Διαχείρισης του Παράκτιου Χώρου και των Νησιών. Προβλέπεται η διαφοροποίηση σε τρεις ζώνες που καθεμιά τους διαθέτει χερσαίο και θαλάσσιο τμήμα και που προσδιορίζονται καταρχήν ανάλογα με την απόστασή τους από την ακτογραμμή. Οι ζώνες αυτές είναι οι εξής:
Κρίσιμη Ζώνη: Πρόκειται για το πλέον ευαίσθητο περιβαλλοντικά κομμάτι του παράκτιου χώρου, το μέτωπο στο μεταίχμιο μεταξύ ξηράς και θάλασσας, που παράλληλα δέχεται σημαντικές πιέσεις από ανθρώπινες δραστηριότητες. Το θαλάσσιο τμήμα εκτείνεται από την ακτογραμμή μέχρι την ισοβαθή των 10 μέτρων, οπωσδήποτε όμως με πλάτος μεγαλύτερο των 100 μέτρων από την ακτογραμμή. Το χερσαίο ξεκινά από την ακτογραμμή και εκτείνεται προς την ξηρά σε ζώνη πλάτους 100 μέτρων από την καθορισμένη γραμμή του αιγιαλού (ή το χειμέριο κύμα, όπου αυτή δεν είναι καθορισμένη).
Δυναμική Ζώνη: Το θαλάσσιο τμήμα ξεκινά από το όριο της Κρίσιμης Ζώνης και εκτείνεται μέχρι την ισοβαθή των 50 μέτρων. Σε κάθε περίπτωση, το ακραίο προς την θάλασσα όριό της δεν μπορεί να απέχει λιγότερο των 200 μέτρων από την ακτογραμμή. Το χερσαίο τμήμα ξεκινά από το ακραίο προς την ξηρά όριο της Κρίσιμης Ζώνης και εκτείνεται κατ΄ ελάχιστον σε ζώνη πλάτους 200 μέτρων από την καθορισμένη γραμμή του αιγιαλού (ή το χειμέριο κύμα, όπου αυτή δεν είναι καθορισμένη).
Υπόλοιπη Παράκτια Ζώνη: Το θαλάσσιο τμήμα της εκτείνεται από το εξώτερο προς τη θάλασσα όριο της Δυναμικής Ζώνης μέχρι το όριο των χωρικών υδάτων. Το χερσαίο τμήμα της εκτείνεται μέχρι και τα ακραία προς την ενδοχώρα διοικητικά όρια των αντίστοιχων παράκτιων ΟΤΑ ή μέχρι υψόμετρο 600 μ. αν η εν λόγω ισοϋψής βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων των οικείων Ο.Τ.Α. Το εύρος αυτής της ζώνης θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο προσδιορισμού κατά περίπτωση, με βάση τεκμηριωμένα επιστημονικά στοιχεία.
Στο σχέδιο παρουσιάζονται οι Κατευθύνσεις Χωροταξικής Οργάνωσης ανά ζώνη διαχείρισης, γίνεται δηλαδή αναλυτική αναφορά στο ποιες δραστηριότητες επιτρέπονται σε κάθε ζώνη και ποιες όχι, στα πλαίσια της προσέγγισης της βιώσιμης ανάπτυξης και της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης.
Ειδικότερα για την Κρίσιμη Ζώνη, πού αποτελεί το πιο ευαίσθητο τμήμα του παράκτιου χώρου, προβλέπονται τα εξής:
Στο θαλάσσιο τμήμα (ΚΘ) επιτρέπονται μόνο συγκεκριμένες δραστηριότητες, η κολύμβηση, η αλιεία, η υδατοκαλλιέργεια, οι ερευνητικές εργασίες κ.λπ. Επιτρέπονται επίσης συγκεκριμένα έργα, όπως λιμενικές εγκαταστάσεις και ήπια τεχνικά έργα προστασίας των ακτών. Απαγορεύεται ή περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο η κίνηση ή αγκυροβόληση θαλάσσιων σκαφών σε ευαίσθητα οικοσυστήματα.
Το χερσαίο τμήμα (ΚΧ) διακρίνεται στο ΚΧ1 (από την ακτογραμμή έως τα 50 μέτρα) και το ΚΧ2 (από τα 50 ως τα 100 μέτρα). Στο 1ο τμήμα, δεν επιτρέπεται καμία νέα κατασκευή (πλην ελάχιστων αναγκαίων ήπιων εξαιρέσεων κοινωφελούς χαρακτήρα) και επίσης απαγορεύεται ή περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο η κίνηση και στάθμευση οχημάτων.
Στο 2ο τμήμα (ΚΧ2) επιτρέπεται κάποια δόμηση, αλλά μόνον υπό συγκεκριμένους αυστηρούς όρους (χρήσεων, αποστάσεων, αρτιοτήτων, μεγεθών), λαμβάνοντας - βεβαίως - υπόψη και τα προβλεπόμενα από τα Ειδικά Πλαίσια που έχουν ήδη προηγηθεί, και διασφαλίζοντας το δικαίωμα πρόσβασης για αναψυχή των πολιτών. Συγκεκριμένα, για τη δόμηση κτηρίων που προορίζονται για χρήση κατοικίας ή αναψυχής, ακολουθούνται οι ισχύουσες διατάξεις. Η ελάχιστη απόσταση (Ε) τοποθέτησης των κτισμάτων από την καθορισμένη γραμμή του αιγιαλού (ή το χειμέριο κύμα, όπου αυτή δεν είναι καθορισμένη), με την επιφύλαξη όσων ειδικότερα προβλέπονται από το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό, ορίζεται σε συνάρτηση με το υψόμετρο του γηπέδου (Υ) από τη στάθμη της θάλασσας, ως εξής:
- Για Υ ίσο ή μεγαλύτερο των 10 μέτρων, Ε = 50 μέτρα.
- Για Υ < 10 μ., ισχύει: Ε = 50 + (10-Υ) Χ 5.
Ελάχιστο υψόμετρο εδάφους στο σημείο τοποθέτησης των κτηρίων ορίζονται τα 2 μέτρα.
Σε περίπτωση κρημνού, το κτίσμα κατασκευάζεται σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων από το χείλος του κρημνού. Ελάχιστη απόσταση τοποθέτησης των κτισμάτων από τυχόν παρακείμενες όχθες ποταμών ή λιμνών ορίζονται τα 50 μ. από την παρόχθια ζώνη.
Σημειώνεται ότι, στο τμήμα ΚΧ2 επιτρέπεται η κατασκευή δικτύων μεταφοράς ενέργειας (όπως το Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που προβλέπει την σύνδεση του συνόλου των κατοικημένων νησιών της χώρας με το δίκτυο μεταφοράς ενέργειας του ηπειρωτικού τμήματος της χώρας, δηλαδή με το διασυνδεδεμένο δίκτυο της ΔΕΗ, τα οποία θα διατηρούν σε εφεδρεία και τις αυτόνομες μονάδες παραγωγής ενέργειάς τους, δικτύων μεταφοράς φυσικού αερίου), υπόγεια εφόσον είναι δυνατόν, βάσει σχεδιασμού, καθώς και των απαιτούμενων για την ορθή λειτουργία τους εγκαταστάσεων υπό την προϋπόθεση υλοποίησης τους με αυστηρούς όρους για την προστασία του περιβάλλοντος.
Τυχόν παλαιότερες αυστηρότερες ρυθμίσεις ως προς τις χρήσεις γης, τους όρους και τους περιορισμούς δόμησης, κατισχύουν των συγκεκριμένων ρυθμίσεων.
Αντίστοιχες είναι οι προβλέψεις και για τη Δυναμική Ζώνη. Στο χερσαίο τμήμα της:
- Σε περιοχές επέκτασης των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων τα κτήρια των προβλεπομένων χρήσεων (οι οποίες οφείλουν να συνάδουν με τον χαρακτήρα της περιοχής) δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 60% της κάλυψης των οικοπέδων και τους τρεις ορόφους.
- Σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και ορίων οικισμών, μέχρι την ολοκλήρωση του σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο (ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ), απαγορεύεται η δημιουργία ορισμένων χρήσεων (όπως νέων εγκαταστάσεων βιομηχανίας / βιοτεχνίας). Σε ό,τι αφορά στη δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων ακολουθούνται οι όροι και περιορισμοί που τίθενται από το Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό.
- Για τις λοιπές επιτρεπόμενες χρήσεις και μέχρι την ολοκλήρωση του σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο (ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ), ο συντελεστής δόμησης ορίζεται σε 0,5, ενώ για τους λοιπούς όρους και περιορισμούς, ακολουθούνται ανά χρήση οι ισχύουσες διατάξεις.
Για το χερσαίο τμήμα της Υπόλοιπης Παράκτιας Ζώνης δεν τίθενται επιπλέον περιορισμοί σε σχέση με τα όσα ισχύουν ως σήμερα. Κατά τον σχεδιασμό του χώρου θα πρέπει να γίνεται σφαιρική εκτίμηση και αντιμετώπιση των σωρευτικών επιπτώσεων των επιμέρους τομεακών πολιτικών, καθώς και έλεγχος των παραγόντων που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα το παράκτιο οικοσύστημα. Επιπλέον, ενθαρρύνεται -όπου αυτό είναι δυνατόν- η δημιουργία περισσοτέρων ελευθέρων και πρασίνων χώρων, η χρήση των αρχών της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής καθώς και η χρήση ανανεώσιμων κι εναλλακτικών πηγών ενέργειας, σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις του Ειδικού Πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ως συμπληρωματικών μέσων υλοποίησης των στόχων του παρόντος Πλαισίου.
Ειδικότερα, για τη χωροθέτηση αιολικών μονάδων στο νησιωτικό και θαλάσσιο χώρο καθώς και στις ακατοίκητες νησίδες ισχύουν όσα περιλαμβάνονται στα σχετικά άρθρα (8 και 10) του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ.
Παράλληλα, ορίζονται οι κανόνες ένταξης των αιολικών εγκαταστάσεων στο τοπίο, που ορίζονται στο Παράρτημα IV του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ.
Επίσης, επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο του Τουρισμού, στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές του παράκτιου χώρου (συμπεριλαμβανομένων και των μητροπολιτικών περιοχών) και στα νησιά, διακρίνεται ζώνη υψηλής ανταγωνιστικότητας διαφόρων οικονομικών δραστηριοτήτων, η οποία εκτείνεται σε απόσταση 350 μ. από τον αιγιαλό.
Στη ζώνη αυτή, που παρατηρείται υψηλός ανταγωνισμός χρήσεων γης και δραστηριοτήτων όλων των ειδών, με άμεση ή έμμεση επίπτωση στον τουρισμό, δίδονται μεταξύ άλλων, κατευθύνσεις για τον περιορισμό της δημιουργίας νέων εγκαταστάσεων - χρήσεων μη συμβατών με την τουριστική δραστηριότητα, ιδιαίτερα στις περιοχές, που χαρακτηρίζονται ως ανεπτυγμένες τουριστικά. Ιδίως βιομηχανικές / βιοτεχνικές εγκαταστάσεις - με εξαίρεση αυτές που έχουν ανάγκη θαλασσίου μετώπου - εγκαταστάσεις χονδρικού εμπορίου, εμπορικές εκθέσεις, κτήρια και γήπεδα αποθήκευσης, γραφεία, κτήρια περίθαλψης, πρατήρια καυσίμων.
Στις υπόλοιπες περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος η χωροθέτηση άλλων χρήσεων επιτρέπεται σε τμήματα τους, που δεν παρουσιάζουν τουριστικό ενδιαφέρον, είτε μεμονωμένα, είτε σε οργανωμένους υποδοχείς.
Επίσης, δίνονται ειδικές κατευθύνσεις για τα νησιά και τις παράκτιες οικιστικές περιοχές. Ειδικότερα, για τα νησιά:
- Για την άρση της γεωγραφικής τους απομόνωσης, επιδιώκεται η βελτίωση της μεταφορικής τους σύνδεσης και η διεύρυνση της προσβασιμότητάς τους. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην επέκταση και τη βελτίωση της λειτουργικότητας των υφισταμένων υποδομών, η ανάπτυξη των οποίων πρέπει να είναι ανάλογη με το μέγεθος και τη φέρουσα ικανότητα του κάθε νησιού.
- Για τη διατήρηση και ενίσχυση της παραγωγικής πολυμορφίας και τη συγκράτηση-αύξηση του μόνιμου πληθυσμού τους, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξή τους, επιδιώκεται η διαφοροποίηση της οικονομικής τους βάσης και των προτύπων ανάπτυξής τους. Πρέπει να προωθηθούν εναλλακτικές μορφές νησιωτικής ανάπτυξης, που θα στηρίζονται στην καινοτομία και στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, στην προβολή της νησιωτικής παράδοσης και των τοπικών προϊόντων, καθώς και στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων, που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες.
- Για τη διατήρηση και ενίσχυση της ελκυστικότητας των νησιών και τη βελτίωση του επιπέδου ζωής σε αυτά, επιδιώκεται η διαφύλαξη της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, η αειφορική χρήση των φυσικών πόρων και ιδίως των υδάτων και η προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της νησιωτικής φυσικής και πολιτιστικής/ αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του κάθε νησιού, απομακρύνοντας κατασκευές και έργα ξένα προς τη φυσιογνωμία τους.
Σε ό,τι αφορά τις παράκτιες οικιστικές περιοχές, ορίζονται τα εξής:
- Δίνονται κατευθύνσεις για την εναρμόνιση των ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ με τις προτάσεις του παρόντος πλαισίου, και ειδικότερα κατά την φάση των εντάξεων, επεκτάσεων ή αναθεωρήσεων.
- Ενθαρρύνεται η χρήση πολεοδομικών και οικοδομικών προτύπων που θα εξασφαλίζουν, μεταξύ άλλων, μειωμένη κατανάλωση ενέργειας και νερού, χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών και προστασία των οικοσυστημάτων.
- Επιδιώκεται, επίσης, ο περαιτέρω περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, ο περιορισμός της ανεξέλεγκτης διασποράς έργων και δραστηριοτήτων και ο έλεγχος της αυθαίρετης δόμησης.
Στο Ειδικό Πλαίσιο προσδιορίζονται οι Διαχειριστικές Χωρικές Ενότητες και οι Επιτροπές Διαχείρισης. Η εξειδίκευση των κατευθύνσεων για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιου Χώρου δεν μπορεί παρά να γίνει σε επίπεδο Περιφέρειας κι όπου χρειαστεί και τοπικά, ανά παράκτιο οικοσύστημα, που θα αποτελεί διαχειριστική ενότητα, πέραν των στενών διοικητικών ορίων.
13-14-6-2009
Εξερεύνηση στο Σπήλαιο στο Κάστρο της Φανερωμένης, Κοχύλου, Άνδρος.
Μετά από αίτημα του πολιτιστικού συλλόγου Κοχύλου, Άνδρου, "Της Γριάς το Κάστρο", προς την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία (ΕΣΕ), το Σάββατο 13 Ιουνίου 2009, σπηλαιολόγοι - μέλη της, πραγματοποίησαν εξερεύνηση του σπηλαίου στο κάστρο της Φανερωμένης, στο χωριό Κοχύλου της Άνδρου.
Οι σπηλαιολόγοι - μέλη της ΕΣΕ, ήταν οι:
1. Γιώργος Αβτζής
2. Θέμης Κρεκούκιας
3. Νίκος Λελούδας - υπεύθυνος της αποστολής -
4. Δημήτρης Χατζηλιάδης και,
5. Ελίζα Χατζηχαραλάμπους.
Ή έρευνα πραγματοποιήθηκε μετά απο σύμφωνη άδεια απο την αρμόδια Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας, Νοτίου Ελλάδος του υπουργείου Πολιτισμού.
 Στοιχεία:
Το σπήλαιο βρίσκεται στο "Κάστρο της Φανερωμένης", επάνω απο το χωριό Κοχύλου του Δήμου Κορθίου, στην Άνδρο.
Η είσοδός του βρίσκεται, περί τα 200 μέτρα αριστερά της κεντρικής πύλης του παραπάνω κάστρου.
Πρόκειται για πολύ στενή είσοδο, διανοιγμένη ανάμεσα σε χωρίσματα σχιστόλιθων.
Μετά από αυτή, το σπήλαιο διανοίγεται ακριβώς στη ένωση σχιστόλιθων - ασβεστόλιθων και αποτελείται, ουσιαστικά, από ένα μεγάλο θάλαμο που διαχωρίζεται, απο βράχους που έχουν κατα καιρούς καταπέσει, σε τρεις - τέσσερεις μικρότερους υποθαλάμους.
Επίσης, υπάρχουν διάφορα πατάρια - εξώστες διανοιγμένα στην οροφή του, στο εσωτερικό των οποίων υπάρχει αξιόλογος σταλακτιτικός διάκοσμος.
Για το σπήλαιο, υπάρχει η φήμη, όπως και στα περισσότερα μέρη της χώρας μας, ότι οδηγεί σε πολύ μακρινές αποστάσεις, σε παρακείμενο θαλάσσιο κόλπο, κλπ.
Δυστυχώς, μετά από κοπιαστική και λεπτομερή έρευνα της ομάδας σε όλα τα δυσπρόσιτα και πολύ στενά σημεία του σπηλαίου, δεν αποδείχθηκε κάτι τέτοιο...
Παρ' όλα αυτά το σπήλαιο, αποτελεί ένα αξιόλογο σύνδρομο τουριστικό στοιχείο, στο ήδη πολύ σημαντικό κάστρο της Φανερωμένης, αναπόσπαστο -φυσικό- τμήμα του οποίου, αποτελεί.
 Η ομάδα των σπηλαιολόγων, συντάσσει ήδη πλήρη μελέτη - ιστορικό της έρευνας, η οποία μαζί με το αντίστοιχο φωτογραφικό και χαρτογραφικό υλικό, θα κατατεθεί στον πολιτιστικό σύλλογο που κάλυψε τα έξοδα της αποστολής, στον Δήμο Κορθίου καθώς και στην αρμόδια αρχαιολογική Εφορεία.
Επίσης, ειδικότερα, οι σπηλαιολόγοι ευχαριστούν θερμά τον πρόεδρο του Δ.Σ. του πολιτιστικού συλλόγου κύριο Γιάννη Τηνιακό, στο σπίτι του οποίου, "εν λευκώ" (!) κατέλυσαν, τον κύριο Λεωνίδα Σταθάκη που αποτέλεσε τον πολύτιμο οδηγό και συνοδό τους για το σπήλαιο, καθώς και γενικότερα τον πολιτιστικό σύλλογο Κοχύλου "Της Γριάς το Κάστρο" και τον Δήμο Κορθίου, Άνδρου.
κείμενα: Νίκος Λελούδας - Σπηλαιολόγος Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας - ΕΣΕ. Φωτογραφίες: Γιώργος Αβτζής -Σπηλαιολόγος ΕΣΕ.
Στο Σούνιο έφτασε τουρκική φρεγάτα !!!
Σε απόσταση τεσσάρων ναυτικών μιλίων από το Σούνιο και πέντε νμ από την Κέα έφτασε η φρεγάτα του τουρκικού πολεμικού ναυτικού Turgut Reis, παραβιάζοντας κάθε κανόνα αβλαβούς διέλευσης!
Συνολικά η τουρκική φρεγάτα παρέμεινε επί οκτώ ώρες – από τις εννέα το πρωί μέχρι τις πέντε το απόγευμα - εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, πλέοντας ανάμεσα στην Σκύρο, το Κάβο Ντόρο, την Κέα και το Σούνιο!
Τυπικώς η φρεγάτα Turgut Reis συμμετείχε στα αεροναυτικά γυμνάσια των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Περίπου στις εννέα το πρωί αποσπάστηκε από τα υπόλοιπα τουρκικά πλοία και έπλευσε ανατολικά - βορειοανατολικά της Σκύρου. Κάνοντας χρήση του δικαιώματος της αβλαβούς διέλευσης, η τουρκική φρεγάτα μπήκε στο στενό του Καφηρέα (κάβο Ντόρο) και κινήθηκε νοτιοδυτικά προς την Κέα και το Σούνιο επί περίπου τέσσερις ώρες. Δύο λεπτά πριν από τη μία το μεσημέρι, η φρεγάτα που θεωρείται ένα από τα πλέον αξιόμαχα πλοία του τουρκικού στόλου- ανέστρεψε και κινήθηκε πίσω προς το Κάβο Ντόρο.
Από εκείνη την ώρα η ελληνική φρεγάτα Μπουμπουλίνα που παρακολουθούσε διακριτικά τον πλου της Turgut Reis επεσήμανε μέσω ασυρμάτου στο πλήρωμα του τουρκικού πλοίου ότι παραβιάζει το δικαίωμα της αβλαβούς διέλευσης και ότι θα πρέπει να πλεύσει προς τα διεθνή ύδατα. Ο κυβερνήτης της τουρκικής φρεγάτας αγνόησε επιδεικτικά όλες τις εκκλήσεις και συνέχισε να πλέει με χαμηλή ταχύτητα 15 κόμβων. Ο προκλητικός πλους της Turgut Reis συνεχίστηκε επί τέσσερις ώρες, μέχρι τις πέντε το απόγευμα, όταν τελικώς εξήλθε από το στενό του Καφηρέα.
Από το Πεντάγωνο επισημαίνεται πάντως ότι η κίνηση της τουρκικής φρεγάτας είχε εντοπιστεί εγκαίρως από τα ναυτικά παρατηρητήρια της Σκύρου και της Άνδρου και ότι σε απόσταση τριών μιλίων από την Turgut Reis έπλεε συνεχώς η φρεγάτα Μπουμπουλίνα.
Αβλαβής Διέλευση:
Κίνηση σκάφους εντός των χωρικών υδάτων μίας χώρας, στην προκειμένη περίπτωση κίνηση εντός των 6 ναυτικών μιλίων από την στεριά.
Το σκάφος υποχρεούται να κρατάει σταθερή πορεία και διεύθυνση και σε κάθε περίπτωση να μη κινείται κάθετα προς την ακτή.
Το σκάφος θα πρέπει να έχει απενεργοποιήσει τους αισθητήρες του (Ραντάρ και ανθυποβρυχιακές συσκευές).
Αν είναι υποβρύχιο θα πρέπει να κινείται σε ανάδυση.
Γενικά το σκάφος που κάνει αβλαβή διέλευση υποχρεούται να κάνει με σαφή τρόπο την πρόθεσή του να κινηθεί «ειρηνικά».
Ανενόχλητο το καρτέλ της ακτοπλοΐας
Οι 14 ακτοπλοϊκές εταιρείες και η Ενωσή τους αυξάνουν από κοινού τα ναύλα και μοιράζουν τα δρομολόγια-φιλέτα αποκλείοντας τις άγονες γραμμές.
Δεν χαλάει με τίποτα η θερινή ραστώνη του καρτέλ στην ακτοπλοΐα, την ύπαρξη του οποίου παραδέχτηκε χθες και κατόπιν έρευνας 14 μηνών η Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Το καρτέλ της θάλασσας θα συνεχίσει να δρα ανενόχλητο για τέσσερις ακόμη μήνες τουλάχιστον, αφού μετά το καλοκαίρι και συγκεκριμένα στις 9 Οκτωβρίου θα συνεδριάσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, για να εξετάσει τη σχετική εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού.
Διαπιστώθηκε το αυτονόητο, όπως προκύπτει από χθεσινή σχετική ανακοίνωση.
Απειλούν
Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες, 14 τον αριθμό τουλάχιστον, και η Ενωσή τους, έχοντας συστήσει καρτέλ, αυξάνουν από κοινού τα εισιτήρια, μοιράζουν τα δρομολόγια-φιλέτα μεταξύ τους, αποκλείοντας ως ασύμφορες τις άγονες γραμμές κλπ.
Πληροφορίες αναφέρουν πως η κοινή στάση των ακτοπλόων δικαιολογείται και από φράσεις που διατυπώθηκαν στα γραφεία της Ενωσης Επιχειρήσεων Ακτοπλοΐας και δηλώσεις τους του τύπου «θα δέσουμε τα πλοία». Οπως ήταν αναμενόμενο, οι εφοπλιστές απορρίπτουν την εις βάρος τους εισήγηση και με το επιχείρημα πως... οι τιμές των εισιτηρίων έχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους, άρα δεν υπάρχει στρέβλωση του υγιούς ανταγωνισμού. Την... ουρά του απέξω φρόντισε να βγάλει ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Γ. Βουλγαράκης, καθώς σύμβουλοί του δήλωναν «ουδέν σχόλιο».
Εως τον Οκτώβριο θα πρέπει να καταθέσουν τις απόψεις τους οι εγκαλούμενοι ακτοπλόοι.
Οι 3 παραβάσεις που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό
Παραβάσεις του άρθρου 1 νόμος 703/77 και 81 της συνθήκης Ε.Κ. διαπιστώνει στην εισήγησή της η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού για την ακτοπλοΐα. Αφορούν νόθευση και στρέβλωση του υγιούς ανταγωνισμού, καθώς διαπιστώθηκε στην έρευνα:
1. Οριζόντια σύμπραξη μεταξύ ορισμένων ακτοπλοϊκών εταιρειών, εντός της Ένωσης Επιχειρήσεων Ακτοπλοΐας, αναφορικά με την τιμολογιακή τους πολιτική.
2. Οριζόντια σύμπραξη μεταξύ ορισμένων εταιρειών με αντικείμενο τις προσφορές συμπαιγνίας, δηλαδή έμμεσος καθορισμός ναύλων.
3. Οριζόντια σύμπραξη μεταξύ ορισμένων ακτοπλοϊκών εταιρειών, με αντικείμενο τον περιορισμό της παραγωγής και διάθεσης δρομολογίων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην εισήγηση τονίζεται πως από δηλώσεις - ανακοινώσεις εταιρειών προκύπτουν στοιχεία για τις παραβάσεις, όπως για παράδειγμα:
* Καθορισμός τιμών πώλησης ναύλων. Οπως λόγου χάρη οι συζητήσεις περί λειτουργικού κόστους, έχει γίνει αποδεκτό ότι αποτελεί συστατικό της τελικής διαμορφούμενης τιμής.
* Επίσης, η αντίδραση στην ανακοίνωση περί παγώματος τιμών (είχαν αντιδράσει όλοι, όταν ανακοίνωσε πως παγώνει τις τιμές η ΜΠΛΟΥ ΣΤΑΡ).
* Η ενημέρωση ως προς τη μελλοντική συμπεριφορά σε θέματα τιμολογιακής τους πολιτικής.
* Η ανακοίνωση πρόθεσης πιθανής αύξησης καυσίμων στον επιβάτη, αλλά και κάθε ανταλλαγή πληροφοριών περί του τιμολογίου τους.
* Για τις προσφορές συμπαιγνίας τονίζεται πως υπήρξε διατύπωση για άρνηση συμμετοχής σε διαγωνισμό για τις επιδοτούμενες γραμμές.
Δημοσιεύτηκε στο Έθνος στις 18/7/2008. κείμενα: Χάρης Αναγνωστόπουλος -Πόπη Χριστοδουλίδου
Η αλήθεια για το πετρέλαιο!.
Η καθημερινή υπόμνηση από εφημερίδες, τηλεοράσεις και ραδιόφωνα, ότι το πετρέλαιο έπιασε τα 110$ το βαρέλι ή τα 150$, σημαίνει απλά για τον πολίτη, ότι μπορεί να περιμένει φυσιολογικά να πάει στα 400 ευρώ το λίτρο η βενζίνη ή στα 200 ευρώ το κιλό τα λάχανα... Αμ, δε.
Οι τιμές του πετρελαίου που διατυμπανίζονται, είναι αυτές που αγοράζει η αμερικάνικη αγορά.
Η Ευρώπη αγοράζει σε τιμές μπρεντ, που:
α. είναι φθηνότερο κατά 5-6$
β. έχει την ίδια τιμή για τους Ευρωπαίους μ’ αυτήν που είχε πριν 6 μήνες!
Πώς γίνεται αυτό;
Απλό: κάθε φορά που αυξάνεται η τιμή του πετρελαίου σε δολάρια, η Ευρώπη αυξάνει την τιμή του ευρώ έναντι του δολαρίου.
Αποτέλεσμα; Η Ευρώπη δεν πληρώνει αυξημένη τιμή στο πετρέλαιο.
Τι σημαίνει αυτό;
Οτι κανένας δεν μπορεί να αυξήσει την τιμή της βενζίνης, του αερίου, της ντομάτας, του τραμ, της θειάς μου της Κοντίλως, με το πρόσχημα ότι ακρίβυνε το πετρέλαιο.
Μπορεί όμως να την αυξήσει με το πρόσχημα ότι οι πολίτες, βομβαρδισμένοι από τη μπουρδολογία ότι αυξάνεται η τιμή του πετρελαίου, είναι έτοιμοι να χάψουν και να πληρώσουν κάθε ανατίμηση αγόγγυστα.
Αυτή είναι η προσφορά των ΜΜΕ στην καθημερινή ζωή του τόπου, όταν ο εντυπωσιασμός υπερισχύει της αλήθειας. Δηλαδή, όταν η βλακεία είναι σημαντικότερη της σοβαρότητας.
Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία στις 16/3/2008.
Χάρτης πλοίων πραγματικού χρόνου στο διαδίκτυο.
Στην ιστοσελίδα http://syros-observer.aegean.gr/ais/ μπορεί κανείς να δει όλα τα πλοία που ταξιδεύουν στο Αιγαίο και να μάθει που ακριβώς βρίσκονται εκείνη τη στιγμή, χωρίς να χρειάζεται να περιμένει ατελείωτες ώρες στα λιμάνια ή να κάνει απανωτά τηλεφωνήματα στο λιμεναρχείο προκειμένου να ενημερωθεί για την άφιξη κάποιου συγκεκριμένου πλοίου
Μπορεί να ακούγεται παράξενο αλλά ο Μεγάλος Αδελφός δεν άργησε να έρθει και στη θάλασσα.
Στο site του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, υπάρχει η εφαρμογή «Marine Traffic» η οποία εμφανίζει τις θέσεις των πλοίων στο Αιγαίο, στη Μεσόγειο και στη Μαύρη Θάλασσα σε πραγματικό χρόνο. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ανά πάσα στιγμή δείχνει που ακριβώς βρίσκεται το καράβι που μας ενδιαφέρει αλλά και με πόσους κόμβους ταξιδεύει.
Μια ματιά στο γενικό χάρτη δίνει την αίσθηση ότι το Αιγαίο έχει «πολλή κίνηση» αφού τα πλοία που πάνε κι έρχονται είναι σε πολύ κοντινές αποστάσεις μεταξύ τους και δεν πρόκειται μόνο για επιβατηγά αλλά και για φορτηγά, τάνκερ, δεξαμενόπλοια, ταχύπλοα, ρυμουλκά, κότερα κτλ. Μια δεύτερη ματιά στον χάρτη της Μεσογείου δίνει την αίσθηση ότι η κατάσταση στους θαλάσσιους δρόμους της Ελλάδας δεν απέχει ιδιαίτερα από την κατάσταση που επικρατεί στους κανονικούς της δρόμους. Κίνηση και πάλι κίνηση! Ο χάρτης ανανεώνεται κάθε λεπτό και είναι τόσο καλοφτιαγμένος που εκτός από τα πλοία που βρίσκονται εν κινήσει απεικονίζονται και όσα είναι αγκυροβολημένα. Βέβαια, υπάρχει η περίπτωση χρονικά να πέσει λίγο έξω (το πολύ έως μια ώρα) αλλά συνήθως είναι ακριβής.
Η εφαρμογή «Marine Traffic» είναι δωρεάν και χρησιμοποιεί πόρους από τα πασίγνωστα Google Maps και VHF. Προσφέρει επίσης τη δυνατότητα απεικόνισης του θαλάσσιου χάρτη μέσω δορυφόρου. Με ένα κλίκ πάνω στο καράβι που ψάχνουμε μπορούμε να δούμε φωτογραφίες, περισσότερες λεπτομέρειες για το που βρίσκεται αλλά και για την πορεία που έχει διανύσει μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Αυτός που ρυπαίνει το περιβάλλον θα φυλακίζεται.
Ιδιώτες και δημόσια πρόσωπα που, με πράξεις ή παραλείψεις τους, βλάπτουν σοβαρά το περιβάλλον, θα τιμωρούνται με χρηματικές ποινές, από 300.000 έως και 1.500.000 ευρώ, και όταν διαπιστώνεται ότι οι περιβαλλοντικές βλάβες έγιναν από πρόθεση ή βαριά αμέλεια, οι υπεύθυνοι αλλά και οι ηθικοί αυτουργοί αυτών των πράξεων θα κλείνονται στη φυλακή.
Με βάση τον ποινικό κώδικα των κρατών-μελών της Ε.Ε. θα τιμωρούνται και όσοι διαπιστωμένα έχουν προβεί, από αμέλεια, δόλο ή συνειδητά, σε εμπρησμούς δασών.
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Επιτροπή και Συμβούλιο βρέθηκαν σύμφωνοι στην υιοθέτηση μιας νέας κοινοτικής ντιρεκτίβας, με βάση την οποία, εφεξής, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. υποχρεούνται να καθιερώσουν ποινικές κυρώσεις στην εθνική τους νομοθεσία για σοβαρές παραβιάσεις των διατάξεων του κοινοτικού δικαίου για την προστασία του περιβάλλοντος.
Η νέα οδηγία, όπως εύστοχα παρατήρησε, στην παρέμβασή του, ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, καθηγητής Γ. Παπαστάμκος, θα αποτελέσει «ένα εργαλείο αιχμής για την αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος τα αμέσως προσεχή έτη».
Με βάση τη νέα οδηγία, δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς θα λογοδοτούν στη Δικαιοσύνη, από τη στιγμή που οι δραστηριότητές τους προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν ουσιαστική βλάβη στο τοπίο, τον αέρα, συμπεριλαμβανομένης της στρατόσφαιρας, το βραχώδες υπόστρωμα, το έδαφος, το νερό, τα ζώα ή τα φυτά, συμπεριλαμβανομένης και της προστασίας των βιολογικών ειδών.
Τα κράτη-μέλη θα είναι υποχρεωμένα να αναζητήσουν τους υπευθύνους -και να τους τιμωρήσουν- για την ύπαρξη σκουπιδότοπων και σωρών αποβλήτων, που μπορεί να περιέχουν επικίνδυνα ή ραδιενεργά στοιχεία και βρίσκονται σε παλιά ορυχεία ή λατομεία.
Κίνδυνος-θάνατος, για τα χερσαία οικοσυστήματα, θεωρούνται τα ανοιχτά ορυχεία, ενώ επιβλαβείς για το περιβάλλον είναι και:
Οι δραστηριότητες σχετικές με τη συγκέντρωση, μεταφορά, ανακύκλωση ή διάθεση αποβλήτων, καθώς και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων διάθεσης των αποβλήτων.
Η παραγωγή, επεξεργασία, αποθήκευση, χρήση, μεταφορά, πώληση και διάδοση καθώς και εξαγωγή ή εισαγωγή πυρηνικών υλικών ή άλλων επικίνδυνων ραδιενεργών ουσιών.
Η σημαντική αλλοίωση οικοτόπων εντός προστατευμένων περιοχών εξαιτίας εκβραχισμού, αποψίλωσης, εκσκαφών και γεωργικών εργασιών καθώς και εμπρησμού ή άλλων παρόμοιων σοβαρών πράξεων.
«Είμαστε αγράμματοι»
Το πολύ μέχρι το Γυμνάσιο έχει φοιτήσει ο ένας στους τρεις Ελληνες που ανήκουν στη λεγόμενη παραγωγική ηλικία. Τα άτομα από 32 έως 42 ετών, η πιο δυναμική δηλαδή κατηγορία πολιτών, μετά βίας έχουν τελειώσει το δημοτικό, ενώ μόλις ένας στους πενήντα έχει αποκτήσει μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο.
Η έρευνα του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΕΠ) της ΓΣΕΕ με τίτλο «Φτώχεια, Εκπαίδευση και Κοινωνική Ανισότητα» που διενεργήθηκε σε 6.555 νοικοκυριά, με 17.386 μέλη, καταρρίπτει τον μύθο της δημόσιας δωρεάν παιδείας. Το βασικά μας όπλα για την επίτευξη της ευημερίας και την καταπολέμηση της φτώχειας παραμένουν ανενεργά. Το μορφωτικό μας επίπεδο αποδεικνύεται χαμηλό, ενώ η εκπαίδευση θεωρείται ταξικό αγαθό και προνόμιο των πλουσίων. Οι περισσότεροι φοιτητές άλλωστε προέρχονται από εύπορες οικογένειες. Παράλληλα, εξακολουθούμε να δίνουμε τεράστια ποσά στην παραπαιδεία. Τα ελληνικά νοικοκυριά έδωσαν τη χρονιά 2004-2005 4.371.300.000 ευρώ.
Τα αποκαλυπτικά στοιχεία της έρευνας του ΚΑΕΠ «ξεγυμνώνουν» την ελληνική κοινωνία και φέρνουν στο φως τις κραυγαλέες αδυναμίες της εκπαιδευτικής πολιτικής της χώρας μας. Η μόρφωση είναι άμεσα συνυφασμένη με τη φτώχεια, μια διαδρομή όμως που ακολουθείται και αντίστροφα. Κάτι άλλωστε που φαίνεται και από το γεγονός ότι το 83,7% των φτωχών είναι αναλφάβητοι, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους μη φτωχούς εκτιμάται στο 47,3%. Από το σύνολο μάλιστα των αναλφάβητων, το 54,2% απειλείται με φτώχεια, ενώ μόλις το 4,2% όσων έχουν πτυχίο ΑΕΙ διατρέχει τον ίδιο κίνδυνο. Σε όλα αυτά βέβαια πρέπει να συνεκτιμηθεί και το γεγονός ότι το 20% του πληθυσμού της Ελλάδας είναι μέλη νοικοκυριών με εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας.
Εύλογο λοιπόν το συμπέρασμα που αναφέρει ότι η μόρφωση είναι κατεξοχήν ταξικό αγαθό και προνόμιο των πλουσίων και των εύπορων οικογενειών. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται και από τα στοιχεία που αφορούν την ανώτατη εκπαίδευση. Οι μη φτωχοί, λοιπόν, με πτυχίο ΑΕΙ είναι 7,7 φορές περισσότεροι από τους αντίστοιχους φτωχούς, ενώ οι μη φτωχοί με μεταπτυχιακό είναι 24 φορές περισσότεροι από τους αντίστοιχους φτωχούς.
Μια άλλη πτυχή του προβλήματος που αναδεικνύεται από την έρευνα του ΚΑΕΠ είναι πως περιοχές, ακόμη και μέσα στο Λεκανοπέδιο της Αττικής, που μαστίζονται από τη φτώχεια, χαρακτηρίζονται ως «γκρίζες ζώνες της εκπαίδευσης». Τονίζεται μάλιστα πως «αποκαλύπτουν την γκρίζα πραγματικότητα μιας ολόκληρης κοινωνίας». Τέτοιες περιοχές είναι η Ροδόπη και η Ξάνθη, όπου το 52% των πολιτών έχουν πάρει υποχρεωτική μόρφωση, προϊόν, όπως αναφέρεται, του χαμηλού δείκτη ευημερίας. Αντίθετα, περιοχές με υψηλό δείκτη ευημερίας παρουσιάζουν και αυξημένα ποσοστά πρόσβασης σε ΑΕΙ. Χαρακτηριστικά στην Αθήνα το 29,16% και στη Θεσσαλονίκη το 29,12 είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ.
Εντύπωση όμως προκαλούν και τα στοιχεία της έρευνας που δείχνουν ότι στις τουριστικές περιοχές (Ιόνια νησιά – Κυκλάδες) υπάρχει απαξίωση της γνώσης. Το ίδιο και στον Νομό Ρεθύμνου, ειδικά στα ορεινά, όπου το 40% των κατοίκων έχει λάβει υποχρεωτική μόρφωση, ενώ το 25% μόνο του Δημοτικού. Οι περιοχές αυτές όμως ευημερούν. Κάτι άλλωστε που ήρθε στην επιφάνεια με αφορμή τα επεισόδια στα Ζωνιανά. Η ευκολία πλουτισμού άλλωστε καθώς και τα προϊόντα παραοικονομίας και φοροδιαφυγής παραμένουν λόγοι απαξίωσης του σχολείου ως εργαλείου κοινωνικής καταξίωσης.
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 29 Ιανουαρίου 2008.
Ομηροι της επικοινωνίας - Του Νίκου Τσαγκρή
Περπατάω σε εμπορικό δρόμο του Παγκρατίου. Τα μαγαζιά άδεια. Αδεια η πιτσαρία, άδειο το τυροπιτάδικο, ο μανάβης χτυπάει μύγες και ο βιβλιοπώλης ψαρεύει πελατεία στην εξώπορτα. Αυτή η μεσημεριάτικη βόλτα, αυτή η εικόνα της έρημης αγοράς με φτιάχνει, καθώς ανταποκρίνεται στις σκέψεις μου για την ενεργειακή κρίση, την ακρίβεια, την πείνα.
Η ίδια βόλτα με χαλάει όταν μπαίνω σ' έναν «Γερμανό» για να αλλάξω τα ακουστικά του walkman κινητού μου (που είναι και ράδιο και φωτογραφική μηχανή και βιντεοκάμερα) και πέφτω σε συνωστισμό σαν αυτόν που περιέγραφε η κ. Ρεπούση στο περίφημο «βιβλίο της Ιστορίας»: καμιά εικοσαριά πελάτες, στριμωγμένοι στα τριάντα πέντε τετραγωνικά του καταστήματος, να τσαλακώνονται, προκειμένου να αποκτήσουν το πιο δημοφιλές γκάτζετ της εποχής μας ή κάποιο αξεσουάρ του.
Εδώ έχουμε την ένδειξη μιας παρανοϊκής, μπορούμε να πούμε, κοινωνικής συμπεριφοράς. Αφού διαπιστώνουμε έκπληκτοι ότι, πέρα από τη «δίψα» του δυτικού κόσμου για καύσιμα και δίπλα στην ακρίβεια και στο φάσμα της πείνας, που, σύμφωνα με όλους τους αναλυτές, μας απειλεί, υπερέχει το κόλλημά μας με ένα γκάτζετ, το κινητό τηλέφωνο! Που, μαζί με το παραδοσιακό μας κόλλημα με την τηλεόραση και το πιο σύγχρονο, με το Ιντερνετ, συνιστά μια μαζική κοινωνική ψύχωση που μεταβάλλει σε είδη πρώτης ανάγκης (πιο αναγκαία και από τα τρόφιμα;) τα απόλυτα παιχνίδια της επικοινωνίας: μια αρρωστημένη εξάρτηση άξια ψυχανάλυσης...
Η κοινωνιολογική εκτίμηση είναι ότι είμαστε παγιδευμένοι σε μια τερατώδη παγίδα που ονομάζεται «κοινωνία της πληροφορίας» και ότι εντός της η πολιτική, που στη χειρότερη ήταν «η τέχνη του εφικτού», τώρα είναι η «τέχνη της επικοινωνίας». Οι ειδικοί αναλυτές, μάλιστα, δείχνουν τους Σίλβιο Μπερλουσκόνι και Νικολά Σαρκοζί ως τα εκλεκτά προϊόντα της συγκεκριμένης «τέχνης»: Είναι δύο απολιτικοί πολιτικοί, που ανταποκρίνονται απολύτως στον πολιτισμό της μιντιοκρατίας και ταυτόχρονα τον διαμορφώνουν. «Κυβερνούν υιοθετώντας μιαν υποτιθέμενη διαφάνεια», υποστηρίζει σε συνέντευξή του στο γαλλικό Λ Εξπρές ο διευθυντής της Λα Ρεπούμπλικα Ezio Mauro. «Δεν έχουν κανένα μυστικό από μας, η πολιτική και η προσωπική τους ζωή συνυπάρχουν πλάι πλάι στο προσκήνιο της επικαιρότητας. Η πολιτική τους διέπεται από καινούργιους κανόνες: το look τους, ο ενδυματολογικός τους κώδικας, είναι εξίσου σημαντικός με έναν νέο νόμο του κράτους...».
Και το κινητό τους εξίσου σημαντικό με την έλλειψη καυσίμων, την πείνα, την ακρίβεια ίσως; Γιατί όχι; Η υποψία μπορεί να είναι ακραία, αλλά ευδοκιμεί. Ειδικά όταν περπατάς σ' έναν εμπορικό δρόμο του Παγκρατίου και βλέπεις τους καταστηματάρχες να χτυπάνε μύγες, την ίδια ώρα που στον «Γερμανό» της γειτονιάς επικρατεί συνωστισμός. Σαν κι αυτόν που περιέγραφε η κ. Ρεπούση στο περίφημο «βιβλίο της Ιστορίας»...
ΕΘΝΟΣ Μάιος 2008.
|
