|
 |
Προστατευόμενοι Αρχαιολογικοί Χώροι και Μνημεία της Άνδρου
Ο Διαρκής Κατάλογος των Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων, συντάσσεται και εκδίδεται από τη Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού από το 1993 και συγκεντρώνει τις κηρύξεις που προστατεύουν τα ακίνητα μνημεία, τους αρχαιολογικούς χώρους και τους ιστορικούς τόπους της Ελλάδας, από το 1921 μέχρι και σήμερα.
Σημειώνεται ότι στον κατάλογο περιλαμβάνονται μόνο τα μνημεία για τα οποία υπήρξε ανάγκη κήρυξης, ώστε είτε να χαρακτηρισθούν ως προστατευόμενα (νεώτερα μνημεία) είτε να οριοθετηθούν ζώνες προστασίας (προϊστορικά, κλασικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά) είτε να λυθεί οποιαδήποτε αμφισβήτηση για την υπαγωγή τους στις προστατευτικές διατάξεις του νόμου (κυρίως στην περίπτωση των μεταβυζαντινών μνημείων).
Εδώ θα βρείτε τους κηρυγμένους Αρχαιολογικούς χώρους και Μνημεία της Άνδρου.
Ο κατάλογος έχει ενημερωτικό χαρακτήρα. Νομική ισχύ έχει μόνο το κείμενο, όπως αυτό δημοσιεύεται στο ΦΕΚ.
Διευκρινίζεται ότι βάσει του νόμου 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» η προστασία των μνημείων και των χώρων που χρονολογούνται μέχρι το 1830 είναι αυτόματη, χωρίς να απαιτείται η δημοσίευση διοικητικής πράξης.
Βασιλικό Διάταγμα: ΒΔ 24-7-1936 - ΦΕΚ 332/Α/6-8-1936
Έχοντες υπόψη το άρθρον 15 του νόμου 2447 και την εν τη 42α συνεδρία γνωμάτευσιν του Γνωμοδοτικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου προτάσει του Ημετέρου επί της Παιδείας και Θρησκευμάτων Υπουργού, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν :
Κηρύσσομεν ως προέχοντα και διατηρητέα Ιστορικά μνημεία εις τας Κυκλάδας νήσους τους κάτωθι βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς και μνημεία:
Άνδρος.
1) Κοίμησις Θεοτόκου (Αμμόλοχος). 2) Άγιος Ιωάννης (Αμμόλοχος). 3) Ταξιάρχαι (Αμμόλοχος). 4) Άγιος Δημήτριος (Αμμόλοχος). 5) Άγιοι Θεόδωροι (Αμμόλοχος). 6) Σταυρός (Αμμόλοχος). 7) Άγιοι Τεσσαράκοντα (Αμμόλοχος).8) Ταξιάρχαι (Αμονάκλειον).9) Μονή Ζωοδόχου Πηγής. 10) Μονή Αγίου Νικολάου (Αποικία).11)Γεννέσιον της Θεοτόκου (Αποίκια). 12) Κοίμησις Κατασυρτή ( Αποικία). 13) Παναγία (Αποικία).14) Άγιος Ιωάννης (Αποικία). 15) Αγία Ειρήνη (Αποικία).16) Άγιος Βασίλειος (Αποικία).17) Άγιος Γεώργιος (Αποικία).18) Παναγία (Αποίκια).19) Άγιος Δημήτριος (Αποικία).20) Αγία Κυριακή (Αποικία). 21) Άγιος Δημήτριος (Αποικία).22) Άγιος Χαράλαμπος (Αποίκια). 23) Καταφυγιώτισσα (Αποίκια). 24) Σταυρός (Αποικία). 25) Αγία Μαρίνα (Αποικία). 26) Άγιος Ιωάννης (Αποικία). 27) Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος (Βιτάλιον). 28) Μεταμόρφωσις (Βιτάλιον). 29) Ταξιάρχαι (Μεσαριά). 30) Άγιος Γεώργιος (Στενός).
Βασιλικό Διάταγμα: ΒΔ 11-6-1938 - ΦΕΚ 232/Α/18-6-1938
"Κηρύσσομεν Ιστορικόν Διατηρητέον Μνημείον το Καΐρειον Ορφανοτροφείον Άνδρου".
Ν 2447, άρθρο 15
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ 19628/812/486/28-4-1945 - ΦΕΚ 66/Β/3-5-1945
"Κηρύσσομεν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία:
α) Το εν Άνδρω " Καΐρειον σχολείον "
β) Το εν Αιγίνη " Καποδιστριακόν " σχολείον ". Κ ΚΝ 5351/1932, άρθρο 52.
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ 41885/1871/28-8-1945 - ΦΕΚ 123/Β/28-8-1945
" Έχοντες υπόψη τάς διατάξεις του Νόμου 5351 "περί αρχαιοτήτων" ως και την υπ' αριθ.58 10/10/1945 αναφοράν της Υποθέσεως Χωρ/κής Άνδρου αποφασίζομεν,ανακαλούμεν την υπ' αριθ. 19628/812 από 28 Απριλίου ε.ε. ημετέραν απόφασιν "περί κηρύξεως ιστορικών διατηρητέων μνημείων" δημοσιευθείσαν εις το υπ' αριθ. 66 της 3.5.1945, τεύχος Β' ΦΕΚ ως προς την κήρυξιν ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του εν Άνδρω "Καϊρείου" Σχολείου,διότι τούτο έχει κατεδαφισθή κατά το έτος 1940". ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ 38439/1161/20-5-1947 - ΦΕΚ 95/Β/9-7-1947
"Ανακηρύσσομεν ως Ιστορικόν διατηρητέον μνημείον ένεκα της ιστορικής σημασίας της, την εν Ανδρω οικίαν εν τη οποία εγεννήθη ο Θεόφιλος Καΐρης". ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ 81476/2364/4-10-1947 - ΦΕΚ 166/Β/3-11-1947
Τίτλος ΦΕΚ: Περί χαρακτηρισμού ως ιστορικών μνημείων Ιερών Μονών και Ναών.
"Χαρακτηρίζονται ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ένεκα του αξιολόγου αυτών αι κάτωθι Ιεραί Μοναί και Ιεροί Ναοί:
1) Ιερά Μονή Αγίας - Μπατσίου
2) Ιερός Ναός Ταξιάρχου - Μεσαριάς
3) Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου - Μεσαριάς
4) Ιερά Μονή Παναχράντου μετά του παρακειμένου ιερού ναού του Αγίου Φωτοδότου.
5) Ιερός Ναός Ταξιάρχου - Μελίδας (Νεκροταφείον Πητροφού)
6) Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου - Μεσαθουρίου
7) Ιερός Ναός Ταξιάρχου - Υψηλού.
ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ 9763/3-11-1962 - ΦΕΚ 415/Β/19-11-1962
"Χαρακτηρίζομεν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία τα κάτωθι κατά περιφερείας:
Α. Νομός Κυκλάδων. α) Περιοχή Άνδρου:
1) Ναός Αγίου Γεωργίου (Άνδρου).
2) Ιερός Ναός Μεγάλου Ταξιάρχου "στο Κάστρο" (Άνδρου).
3) Ιερός Ναός της Παλατιανής, ανακαινισθείς τω 1712 (Άνδρου).
4) Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας.
5) Ιερός Ναός "Γενεσίου της Θεοτόκου" χωρίου Φάλικα.
6) Ιερός Ναός "Γενεσίου της Θεοτόκου" εν τω χωρίω Μένητες (Παναγία Βέργη).
7) Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου εις τα Σόρα.
8) Ιερά Μονή Αγίου Αντωνίου παρά τω Βουνί.
ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/14182/352/11-3-1981 - ΦΕΚ 206/Β/8-4-1981
Τίτλος ΦΕΚ: Περί χαρακτηρισμού ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του Ι. Ναού του Αγίου Γεωργίου του Μπίστη, στην Άνδρο.
"Χαρακτηρίζουμε τον Ι. Ναό του Αγίου Γεωργίου στου Μπίστη, στην Άνδρο, κτίσμα του 1737, ως ιστορικό διατηρητέο μνμημείο, επειδή παρουσιάζει αρχαιολογικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, είναι μονόχωρος, με ενδιαφέρουσες μορφολογικές λεπτομέρειες και ξυλόγλυπτο τέμπλο. Ορίζεται επίσης ζώνη προστασίας του μνημείου 100 μ. σε ακτίνα γύρω του". KN 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/1696/66/1-3-1981 - ΦΕΚ 207/Β/9-4-1981
Τίτλος ΦΕΚ: Περί χαρακτηρισμού ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του μεσαιωνικού Πύργου Μπίστη - Μουβελά στα Απατούρια, κοντά στις Στενιές της Άνδρου.
"Χαρακτηρίζουμε τον μεσαιωνικό Πύργο Μπίστη - Μουβελά στα Απατούρια, κοντά στις Στενιές της Άνδρου, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, επειδή είναι ο μόνος πλέον σωζόμενος πύργος της Άνδρου, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα τριώροφης αρχοντικής κατοικίας με φρουριακό χαρακτήρα και συνδέεται με την ιστορία του νησιού. Ορίζεται ζώνη προστασίας του μνημείου 100 μ. σε ακτίνα γύρω του". ΚΝ 5351/1932, άρθρο 52
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/122113/582/18-4-1983 - ΦΕΚ 239/Β/3-5-1983
"Χαρακτηρίζουμε ως έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με το Ν 1469/50, το σπίτι ιδιοκτησίας Δημητρίου, Αριστείδη και Βιολέττας Γουλανδρή στη Χώρα Άνδρου, επειδή κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα μορφολογικά και αρχιτεκτονικά πρότυπα των νοικοκυραίων της θάλασσας. Το σπίτι έχει οικοδομηθεί σε τρία στάδια. Η κατασκευή του έγινε με πέτρα, ξύλο και σίδερο. Οι τοίχοι του από λιθοδομή έχουν πάχος ένα μέτρο και δένονται στις γωνιές με σίδερο. Τα πατώματα είναι ξύλινα όπως και η στέγη. Η επικάλυψη της στέγης είναι από κεραμίδια.
Στην αυλή κατασκευάσθηκε μαρμάρινο ηλιακό ρολόι, που είναι από τα πιο παλιά που υπάρχουν στην Ελλάδα".
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α1/Φ27/70512/2432/25-11-1982 - ΦΕΚ 305/Β/31-5-1983
"Κηρύσσουμε ως αρχαιολογικό χώρο ολόκληρη τη χερσόνησο της Ζαγοράς στην Άνδρο, όπου έχουν ανασκαφεί και υπάρχουν ορατά σε μεγάλη έκταση ερείπια κτιρίων αρχαίου οικισμού με όρια τις 2 χαράδρες που τα περιβάλλουν, και συγκεκριμένα όπως σημειώνονται με κόκκινη διαγράμμιση στο τοπογραφικό διάγραμμα που συνοδεύει την απόφασή μας αυτή". ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/54561/2708/15-11-1983 - ΦΕΚ 732/Β/21-12-1983
"Χαρακτηρίζουμε ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με το Ν 1469/50 τις παλιές κρήνες της νήσου Άνδρου:
α. στη Χώρα Άνδρου.
1. Κρήνη στη θέση Πευκάκια (πλατεία Δάμπαση). Η κρήνη αυτή η οποία σώζεται στο μεγαλύτερο μέρος της είναι εντοιχισμένη σε λιθόκτιστο, τοπικού χαρακτήρα, μαντρότοιχο. Είναι ένα κράμα νεοκλασικής και λαϊκής κρήνης, φτιαγμένη από μάρμαρο.
Η κρήνη αυτή φέρει την επιγραφή: ''ΤΗ ΠΟΛΕΙ Άνδρου ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 1899 ".
2. Κρήνη εντοιχισμένη στην είσοδο του Δημοτικού Σχολείου πόλεως Άνδρου. Είναι κατασκευασμένη από λευκό μάρμαρο και σώζεται σχεδόν ακέραια. Είναι νεοκλασική κρήνη με ωραιότατα επιμέρους στοιχεία.
Η κρήνη αυτή φέρει την επιγραφή: ''ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ ΙΕΡΑΠΟΛΕΩΣ ΚΑΜΠΑΝΗ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΙΩ. ΑΝΤ. ΚΑΡΥΣΤΙΝΑΚΗ 1911".
3. Κρήνη εντοιχισμένη στον κήπο του Ι. Ν. Παναγίας, επί της οδού 28ης Οκτωβρίου 1940. Σώζεται ολόκληρη και στο αέτωμα φέρει μονόγραμμα "ΑΞ" και την επιγραφή: "ΤΗ ΠΟΛΕΙ Άνδρου ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Κ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 1903".
4. Κρήνη στην είσοδο των παλαιών σφαγείων, η οποία σώζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου και φέρει την επιγραφή: "ΔΑΠΑΝΗ ΔΗΜΟΥ ΑΝΔΡΙΩΝ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΙΩΑΝ. Α. ΚΑΡΥΣΤΙΝΑΚΗ 1909".
5. Κρήνη στον κήπο του Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου. Είναι νεοκλασική μαρμάρινη, διατηρείται σε καλή κατάσταση και φέρει μονόγραμμα "ΝΞ" και επιγραφή: ''ΤΗ ΠΟΛΕΙ Άνδρου Ν.Μ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ 1903".
6. Κρήνη που βρίσκεται πλησίον του Ι. Ν. της Αγίας Βαρβάρας είναι σχεδόν κατεστραμμένη, νεοκλασική και φέρει την επιγραφή: ''ΤΗ ΠΟΛΕΙ Άνδρου ΜΑΡ. Ν. Μ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ 1903" .
7. Κρήνη στην περιοχή Νειμποριό της πόλης Άνδρου. Είναι νεοκλασική και σώζεται σχεδόν ολόκληρη σε καλή κατάσταση, φέρει μονόγραμμα "ΝΞ" και επιγραφή: ''ΤΗ ΠΟΛΕΙ Άνδρου ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ".
8. Κρήνη η οποία βρίσκεται στο χώρο (αίθριο) του Ξενοδοχείου Ξενία. Η κρήνη αυτή είναι νεοκλασική, εξ ολοκλήρου φτιαγμένη από μάρμαρο. Στο αέτωμά της φέρει το μονόγραμμα ΕΕ και κάτω από αυτό μαρμάρινο επιστύλιο με την επιγραφή: ''18 Κ.Λ.Ε. 77".
9. Κρήνη Καμπάνη στην πλατεία Καΐρη της πόλεως Άνδρου. Είναι η πιο αξιόλογη της χώρας Άνδρου και από την άποψη της θέσης της όπως και της μορφής της.
Η κρήνη αυτή η οποία αποτελεί ολόκληρο κτίσμα με τέσσερες βρύσες είναι κατασκευασμένη από μαρμάρινα τμήματα.
Έχει μικτά στοιχεία επηρεασμένα άλλα από τον τούρκικο και άλλα από τον νεοκλασικό τρόπο διακόσμησης. Είναι περίοπτη και κάθε πλευρά της έχει τη δική της βρύση.
Κάθε όψη της είναι περίτεχνα διακοσμημένη.
Η όλη κατασκευή είναι στεγασμένη με πυραμίδα φτιαγμένη από μαρμάρινες πλάκες οι οποίες καταλήγουν σε μικρό γλυπτό διακοσμητικό.
β. Στη Μεσαριά Άνδρου.
1. Κρήνη πλησίον της οικίας Σπυριδάκη. Η κρήνη αυτή είναι σκεπαστή, κτιστή από τις τρεις πλευρές της με λιθοδομή κατά τα πρότυπα κατασκευής λιθοδομής του νησιού.
Στο βάθος του χώρου που δημιουργείται από την κτιστή κατασκευή είναι εντοιχισμένη η μαρμάρινη πλάκα της Κρήνης που φέρει την επιγραφή "ΔΑΠΑΝΗ ΙΩΑΝΝΗ Ο. ΒΡΑΧΝΟΥ 1933" .
2. Κρήνη στον οικισμό Κουμανή. Αυτή βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο ο οποίος ενώνει την Μεσαριά με τη Χώρα. Είναι εντοιχισμένη σε ιδιωτικό μαντρότοιχο που είναι κατασκευασμένος από λιθοδομή ξερολιθιά.
Υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα μαρμάρινη με φυτικό διάκοσμο που φέρει την επιγραφή: "ΔΗΜΟΣ ΑΝΔΡΙΩΝ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΙΩ. ΚΑΡΥΣΤΙΝΑΚΗ 1908 ".
3. Κρήνη απέναντι από την οικία Γ. Σαβινοπούλου στην Μεσαριά. Η κρήνη αυτή θα πρέπει παλαιότερα να ήταν σκεπασμένη. Τώρα εμφανίζεται ημικατεστραμμένη, εντοιχισμένη σε μαντρότοιχο. Υπάρχουν ένα υπέρθυρο και μια σκούρα μαρμάρινη πλάκα, που φέρει το μονόγραμμα " ΔΑ" και επιγραφή: "ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΙΩ. ΚΑΡΥΣΤΙΝΑΚΗ 1908 ".
4. Κρήνη στον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Μεσαριάς.
Η νεοκλασική αυτή κρήνη είναι κατασκευασμένη εξ ολοκλήρου από σκούρο γκρί μάρμαρο και σώζεται σε καλή κατάσταση. Στο αέτωμά της υπάρχει μονόγραμμα "ΔΑ" και στο επιστύλιο φέρει επιγραφή: "ΔΗΜΟΣ ΑΝΔΡΙΩΝ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΙΩ. ΚΑΡΥΣΤΙΝΑΚΗ 1908 ".
5. Κρήνη στον Πύργο Αθανασίου στον κεντρικό δρόμο ο οποίος ενώνει την Μεσαριά με την Χώρα Άνδρου.
Η κρήνη αυτή είναι εντοιχισμένη στον μαντρότοιχο του Πύργου Αθανασίου και είναι νεοκλασική, κατασκευασμένη από σκούρο γκρι μάρμαρο και σώζεται σε καλή κατάσταση". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/2295/37/5-2-1986 - ΦΕΚ 132/Β/27-3-1986
Τίτλος ΦΕΚ: Χαρακτηρισμός της γέφυρας "Λέοντος" στις Στενιές της Άνδρου ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου.
"Χαρακτηρίζουμε το γεφύρι του "Λέοντος" που βρίσκεται στις Στενιές Άνδρου ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο γιατί αποτελεί μέρος του Πύργου του Μπίστη - Μπουβελά, που έχει ήδη κηρυχθεί (ΦΕΚ 585/Β/28. 6.1980) ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, είναι σύγχρονό του, δηλαδή κτίσμα του 17ου αιώνα και παρουσιάζει μορφολογικό ενδιαφέρον και γραφικότητα.
Ζώνη προστασίας ορίζεται 100 μ. γύρω από το γεφύρι". ΚΝ 5351/1932, άρθρο 52.
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/Φ27/1299/19469/9-5-1986 - ΦΕΚ 377/Β/10-6-1986
Τίτλος ΦΕΚ: Χαρακτηρισμός ως ιστορικών διατηρητέων κτισμάτων (10) δέκα "βρυσών - πηγών" στην Άνδρο.
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/50 δέκα (10) "Βρύσες - πηγές" στην Άνδρο, λόγω του μνημειακού χαρακτήρα τους και επειδή είναι συνδεδεμένες με τη ζωή των κατοίκων του νησιού.
Οι Βρύσες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
Α. Αντιπροσωπευτικά δείγματα απλών βρυσών:
1. Η βρύση στους Μένητες Άνδρου με μαρμάρινα "μπουσουνάρια" (κεφαλές λιονταριών).
2. Η βρύση Γκρεμνίστρα πάνω από τις Στραπουργιές, κτισμένη με ξερολιθιά.
3. Η βρύση Κλιμίρα, στην περιοχή Κατασυρτή της Άνδρου, πραγματικό καλλιτέχνημα, κτισμένη με ξερολιθιά.
Β. Ενδιαφέροντα δείγματα αρχιτεκτονικής βρυσών με στέγαστρο:
1. Η βρύση στον Πιτροφό, κτισμένη το 1875, δωρεά Μαρίας Δερτούζου.
2. Η βρύση στην περιοχή Άσπρη Βρύση στην Άρνη. Κτίστηκε το 1892 και είναι δωρεά Γεωργίου Μουστάκα.
3. Η βρύση στη Μεσαριά, κτίστηκε το 1908 και είναι δωρεά του Ναυάρχου Ιωάννη Καρυστινάκη.
4. Η βρύση Λειβάδα στις Στραπουργιές, δωρεά Γιάννη Αθηναίου. Κτίστηκε το 1931 και είναι χαρακτηριστική με το "μπυσουνάρι" σαν ανοικτό κρουνό και την κάτω από αυτόν γούρνα, για πότισμα των ζώων και το πλύσιμο ρούχων.
5. Η βρύση Λειβάδα στα Λάμυρα Άνδρου με θολωτή στέγαση. Το νερό τρέχει από το στόμιο με παράσταση κεφάλι λεονταριού.
6. Η βρύση Ακοή στα Λάμυρα Άνδρου δωρεά Κ. Εμπειρίκου, κτίστηκε το 1840.
7. Η βρύση Λειβάδα στους Κατακαλαίους Άνδρου". ΚΝ 5351/1932, άρθρο 52. Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2603/40621/25-11-1986 - ΦΕΚ 842/Β/4-12-1986
Τίτλος ΦΕΚ: Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου της βρύσης του Αγίου Νικολάου στις Στραπουργιές Άνδρου.
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/50, τη βρύση του Αγίου Νικολάου στις Στραπουργιές Άνδρου διότι είναι ένα αξιόλογο δείγμα λαϊκής τέχνης, κτίσθηκε το 1912 με δωρεά του Αλκιβιάδη Εμπειρίκου και είναι συνδεδεμένο με τη ζωή και την ιστορία του τόπου και των κατοίκων του και τέλος αποτελεί στοιχείο σημαντικό για τη μελέτη της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής κρηνών στα νησιά του Αιγαίου". ΚΝ 5351/1932, άρθρο 52. Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/988/16682/15-7-1987 - ΦΕΚ 428/Β/13-8-1987
Τίτλος ΦΕΚ: Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του πύργου Λ. Σπυρίδωνος και Μ. Ζαφειρόπουλου στη Μεσαριά Άνδρου με ακτίνα προστασίας 30 μ. μαζί με τις δύο βρύσες που υπάρχουν στο κτήμα.
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/50, τον πύργο ιδιοκτησίας Λ. Σπυρίδωνος και Μ. Ζαφειροπούλου, που είναι γνωστός ως "κόκκινος πύργος", στη Μεσαριά Άνδρου, και ορίζουμε ζώνη προστασίας με ακτίνα 30 μ, όπως αυτή σημειώνεται υπό τα στοιχεία ΑΒΓΔΑ στο τοπογραφικό, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής της απόφασης. Επίσης χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και τις δύο βρύσες οι οποίες υπάρχουν μέσα στο κτήμα. Το κτίριο, γνωστό ως "κόκκινος πύργος", είναι διόροφο, κτισμένο το 1839 όπως αναφέρει κτητορική πλάκα πάνω από την είσοδο, και χαρακτηρίζεται από ενδιαφέροντα επιμέρους στοιχεία, τόσο μορφολογικά όσο και οικοδομικά, όπως είναι η τοξωτή πεσσοστοιχία στο ισόγειο, η αυλόπορτα με τα αετώματα, η διαμόρφωση των όψεων με τραβηχτά, οι ενδιαφέρουσες λιθοδομές και το λαϊκό λιθανάγλυφο της επιγραφής. Από τις δύο κρήνες η μία κτίστηκε το 1845, όπως μαρτυρεί επιγραφή, και είναι κτισμένη από λιθοδομή επιχρισμένη, και η άλλη είναι αχρονολόγητη από πλακολιθοδομή ανεπίχριστη και αποτελεί αξιόλογο δείγμα κρήνης με "μπουσυνάρι " (ανοικτό κρουνό) με γούρνα. Ζώνη προστασίας όπως σημειώνεται υπό τα στοιχεία ΕΖΗΘΕ στο τοπογραφικό διάγραμμα". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1817/29272/30-7-1987 - ΦΕΚ 455/Β/21-8-1987
Τίτλος ΦΕΚ: Χαρακτηρισμός ως έργων τέχνης δύο κτισμάτων στα Λάμυρα Άνδρου ιδιοκτησίας Ασπασίας Φούντου συζ. Λεωνίδα Κούλουθρου και Λεωνίδα Κούλουθρου.
"Χαρακτηρίζουμε ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/50 δύο κτίρια ιδιοκτησίας Ασπασίας Φούντου συζ. Λεωνίδα Κούλουθρου και Λεωνίδα Κούλουθρου στα Λάμυρα Άνδρου, γιατί πρόκειται για σημαντικά έργα της ντόπιας παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Και τα δύο κτίρια βρίσκονται σ' ένα οικόπεδο εμβαδού 1040 μ2.
Το ένα κτίριο, το μεγαλύτερο, είναι τριόροφο, τύπου μεγάλου αρχοντικού, λιθόκτιστο. Στη δόμηση των τοίχων εφαρμόζεται ο παραδοσιακός εκφορικός τρόπος, το "γέρμα". Το ισόγειο αντί για παράθυρα έχει τις "λοξίκες" για λόγους άμυνας και φωτισμό.
Το άλλο κτίριο στο ΝΑ όριο του οικοπέδου κτίσθηκε για αμυντικούς σκοπούς χρησιμοποιούμενο σαν παρατηρητήριο.
Χαρακτηριστική είναι η λιθοδομή και ιδιαίτερα οι καμάρες, κατασκευσμένες από σχιστόλιθους με εξαιρετική τέχνη που δημιουργούν το "στεγάδι " κάτω από το οποίο περνάει ο δρόμος". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/37003/2258/30-10-1987 - ΦΕΚ 623/Β/19-11-1987
Τίτλος ΦΕΚ: Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του κτιρίου.
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/50, το παλιό Παρθεναγωγείο Μεσαριάς Άνδρου, γιατί είναι ένα από τα λίγα παλαιά σχολεία που σώζονται στο νησί και χαρακτηριστικό δείγμα δημοσίου κτιρίου με νεοκλασικά στοιχεία της εποχής του 2ου μισού του περασμένου αιώνα". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/27948/571/10-8-1989 - ΦΕΚ 810/Β/20-10-1989
Τίτλος ΦΕΚ: Χαρακτηρισμός μεταβυζαντινών μνημείων των Κυκλάδων ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων.
"Χαρακτηρίζουμε τους παρακάτω αναφερόμενους μεταβυζαντινούς ναούς των νήσων των Κυκλάδων ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία, διότι αποτελούν αξιόλογα δείγματα κυκλαδικής αρχιτεκτονικής, οι περισσότεροι δε απ' αυτούς κοσμούνται με ενδιαφέροντα τέμπλα και εικόνες μεταβυζαντινής τέχνης και συνδέονται άμεσα με την ιστορία των Κυκλάδων. Ως ζώνη προστασίας των ναών αυτών ορίζεται ακτίνα 50 μ. γύρω τους.
ΑΝΔΡΟΣ
1) Ναός Αγίας Τριάδος στους Μένητες.
2) Ναός Αγίου Γεωργίου του Φαράλη στην περιοχή Καππαριάς.
3) Ναός Αγίου Ερμολάου στα Αηδόνια.
4) Ναός Αγίας Τριάδος Υψηλού.
5) Ναός Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο Κόρθι.
6) Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου και Αγίου Ιωάννου στην Παλαιόπολη Άνδρου
7) Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Παλαιόπολη Άνδρου.
8) Ναός Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο χωριό Απροβάτου.
9) Ναός Αγίου Ιωάννου στο χωριό Μένητες.
10) Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου στο χωριό Μένητες.
11) Ναός Προφήτη Ηλία στις Στραπουργιές.
12) Ναός Αγίου Νικολάου στον Πιτροφό.
13) Ναός Αγίου Χαραλάμπους και Αγίου Ελευθερίου στον Πιτροφό.
14) Ναός Ταξιάρχου Απροβάτου.
15) Ναός Παναγίας Κορθίου.
16) Ναός Αγίων Τεσσαράκοντα Αηδονίων.
17) Ναός Αγίων Πάντων Αηδονίων.
18) Ναός Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο χωριό Άι Γιάννης περιοχής Κορθίου.
19) Ναός Παναγίας της Θεοσκέπαστης Κορθίου.
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1077/21773/24-5-1990 - ΦΕΚ 355/Β/13-6-1990
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το παλαιό Δημοτικό Σχολείο στην Κοινότητα Αποικιών Άνδρου, διότι είναι το μοναδικό δημόσιο οίκημα που σώζεται στην Κοινότητα και αποτελεί στοιχείο σύνδεσης με την ιστορία του τόπου". ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/54370/1210/18-9-1990 - ΦΕΚ 701/Β/7-11-1990
"Χαρακτηρίζουμε τον Ι. Ναό Αγίου Νικολάου στις Στραπουργιές Άνδρου ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, επειδή αποτελεί αξιόλογο δείγμα της Κυκλαδικής αρχιτεκτονικής των μεταβυζαντινών χρόνων.
Ορίζεται επίσης ακτίνα προστασίας του μνημείου 50 μέτρα γύρω γύρω". ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3188/3311/11-12-1990 - ΦΕΚ 56/Β/14-2-1991
"Χαρακτηρίζουμε ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο ιδιοκτησίας Θρασ. Βογιατζίδη, στην Χώρα Άνδρου, με τον περιβάλλοντα χώρο του στα όρια ιδιοκτησίας, διότι η όλη φυσιογνωμία του και η θέση του μέσα στην πόλη είναι σημαντική, παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και μορφολογικό ενδιαφέρον, ο δε κήπος αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του κτιρίου και είναι απαραίτητος για την ανάδειξη του μνημείου". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/939/27579/23-4-1991 - ΦΕΚ 495/Β/9-7-1991
Τίτλος ΦΕΚ:Χαρακτηρισμός ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων και ορισμός ζώνης προστασίας τους Α. 22 νερόμυλων και του οδικού δικτύου στα Διποτάματα Άνδρου, Β. Ατμόμυλου Εμπειρίκου στις Στενιές Άνδρου και Γ. Ελαιοτριβείου ΚΕΔ στα Απατούρια Άνδρου.
"Αποφασίζουμε:
Α. Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950 τους (22) νερόμυλους και το οδικό δίκτυο που τους συνδέει στα Διποταμάτα Άνδρου, διότι αποτελούν ένα εκτεταμένο και υποδειγματικά οργανωμένο προβιομηχανικό έργο προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες και τα υλικά της περιοχής. Έργο ιδιαίτερα σημαντικό για την εποχή και το τεχνολογικό της επίπεδο, απαραίτητο για την μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής και της τεχνολογίας στην προβιομηχανική περίοδο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το συνημμένο οδοιπορικό σκαρίφημα χαρακτηρίζονται:
Ομάδα Μέσα Βουνί - Γιαννισαίο (Υ1 - Υ4):
Υ1: Μαζί με το μηχανικό εξοπλισμό του και ζώνη προστασίας περιμετρικά 100 μ.
Υ2: Μαζί με το μηχανικό εξοπλισμό του και ζώνη προστασίας περιμετρικά 100 μ.
Υ3: Μαζί με το μηχανικό εξοπλισμό του και ζώνη προστασίας περιμετρικά 100 μ.
Υ4: Όλο το συγκρότημα των κτισμάτων γύρω από το μύλο (βοηθητικά κτίσματα, κατοικία μυλωνά κλπ) και ζώνη προστασίας περιμετρικά του συγκροτήματος 100 μ.
Ομάδα Έξω Βουνί (Υ5 - Υ6):
Υ5: Με ζώνη προστασίας 100 μ. περιμετρικά του μύλου.
Υ6: Με ζώνη προστασίας 100 μ. περιμετρικά του μύλου.
Ομάδα Έξω Βουνί - Κοχύλου (Υ7 - Υ9):
Υ7: Με ζώνη προστασίας 150 μ. περιμετρικά του μύλου.
Υ8: Με ζώνη προστασίας 100 μ. περιμετρικά του μύλου.
Υ9: Μαζί με τον μηχανικό εξοπλισμό του και ζώνη προστασίας 150 μ. περιμετρικά.
Ομάδα Κοχύλου (Υ10 - Υ18):
Υ10: Με ζώνη προστασίας 150 μ. περιμετρικά του μύλου.
Υ11: Όλο το συγκρότημα (κύρια κτίσματα, πύργος, βοηθητικό κτίσμα) και ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά του συγκροτήματος.
Υ12: Όλο το συγκρότημα (μύλος, βοηθητικά κτίσματα) μαζί με τον μηχανικό εξοπλισμό του και ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά του συγκροτήματος.
Υ13: Με ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά του μύλου.
Υ14: Με ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά του μύλου.
Υ15: Με ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά.
Υ16: Με ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά.
Υ17: Όλο το συγκρότημα (μύλος, βοηθητικό κτίσμα) και ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά του συγκροτήματος.
Υ18: Με ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά.
Ομάδα Συνετίου (Υ19 - Υ22):
Υ19: Με ζώνη προστασίας 150 μ. περιμετρικά.
Υ20: με ζώνη προστασίας 150 μ. περιμετρικά.
Υ21: Με ζώνη προστασίας 150 μ. περιμετρικά.
Υ22: Με ζώνη προστασίας 150 μ. περιμετρικά.
Οδικό δίκτυο:
- (2) Δύο καλντερίμια προς Έξω Βουνί.
- (2) Δύο καλντερίμια προς Κοχύλου.
- (1) Ένα καλντερίμι προς Κάστρο.
- Καλντερίμι μεταξύ μύλων Υ13 και Υ18 μέχρι τον κοινοτικό ασφαλτόδρομο.
- (1) ένα πετρόχτιστο γεφύρι (Γ1).
Β. Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950 τον ατμόμυλο Εμπειρίκου στις Στενιές Άνδρου, σημερινής ιδιοκτησίας κληρονόμων Ι. Μ. Γουλανδρή, μαζί με τον μηχανικό εξοπλισμό του και ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά του κτιρίου.
Πρόκειται για σπάνιο δείγμα βιομηχανικού κτιρίου στο νησί και αξιόλογο μνημείο της πρώτης φάσης της εκβιομηχάνισης της Ελλάδας.
Γ. Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950 το ελαιοτριβείο της ΚΕΔ (πρώην Λοΐζου Βροντίση) στα Απατούρια Άνδρου με ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά του κτιρίου, διότι αποτελεί αξιόλογο δείγμα προβιομηχανικής τεχνολογίας και αρχιτεκτονικής, απαραίτητο για την μελέτη της ιστορίας της προβιομηχανικής αρχιτεκτονικής". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/53723/1012 π.ε./27-12-1991 - ΦΕΚ 65/Β/5-2-1992
Τίτλος ΦΕΚ: Κήρυξη μονών, ναών και κτισμάτων της νήσου Άνδρου ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων.
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία, τους ναούς και τα κτίσματα της Άνδρου, με ζώνη προστασίας που αναφέρεται δίπλα στο καθένα από αυτά:
ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ (κοινότης Γαυρίου) Άγιος Πέτρος - ενοριακός (100 μ.). - Άγιος Ιωάννης στον Πύργο (100 μ.). - Άγιος Γεώργιος στον Πύργο (100 μ.). Η περιοχή του Πύργου είναι αρχαιολογική. - Παναγίτσα - νεκροταφείον (50 μ.) - Άγιος Πέτρος στην παραλία (100 μ.). - Άγιος Παύλος στην Πούντα (150 μ.). - Άγιος Νικόλαος και Άγιος Αντώνιος, προτείνεται ζώνη 50 μ. - Επίσης, η θολωτή κρήνη του χωριού (30 μ.)
ΑΗΔΟΝΙΑ (κοινότης Κορθίου) * Άγιοι Πάντες ενοριακός (100 μ.) - Αγία Άννα παλαιά ενορία (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης Θεολόγος (100 μ.) - Άγιος Στέφανος - νεκροταφείον (100 μ.) - * Άγιος Ερμόλαος (100 μ.) - Αγία Παρασκευή (50 μ.) - * Άγιοι Τεσσαράκοντα (50 μ.) - Ανάληψις (50 μ.) - Άγιος Θωμάς (30 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος - κάτωθεν χωρίου (100 μ.) - Μονύδριον Αληνού (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης στους Κουρνούς (100 μ.) - Προφήτης Ηλίας (100 μ.) - Άγιος Τρύφων στο βουνό (100 μ.) - Παναγία στις Χαράδρες (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης στις Κρεμμύδες (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος στις Κρεμμύδες (100 μ.) - Παναγία (Γέννησις) στις Λεσπίδες (100 μ.) - Αγία Ειρήνη στα Φλετρά (100 μ.) - Κρήνη κεντρική. Πολύ αξιόλογη, με ανάγλυφα και μάρμαρα (100 μ.) - Πύργος Καμπάνη - Κολίνου (νυν οικία Υδραίου). - Πύργος Δαπόντε (ερείπιον)
ΑΛΑΔΙΝΟΥ (κοινότης Μεσαριάς) Αγία Τριάς - ενορία (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης στο Βακόνι (50 μ.) - Παναγία Βλαχέρνα (100 μ.) - Αγία Τριάς στην Πατρίτσα (100 μ.)
Άγιος Γεώργιος στην Πατρίτσα (100 μ.) - Άγιος Ευστάθιος (100 μ.) - Αγία Ζώνη και Αγία Μαρίνα, προτείνεται ζώνη 100 μ. - Παλαιά Γέφυρα του ποταμού - Κρήνη επί του αυτοκινητοδρόμου προς την Πατρίτσα.
ΑΛΑΔΟΥ (κοινότης Μεσαριάς) Άγιος Γεώργιος (100 μ.) - Άγιος Βασίλειος και τα πέριξ οικήματα (100 μ.) - Αγία Ειρήνη (100 μ.) - Άγιος Φανούριος και Άγιος Νικόλαος - Κάτω Αλάδου (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος στου Καμπανάκη (100 μ.) - Χρυσόστομος (100 μ.) - Προφήτης Ηλίας (100 μ.) - Μεταμόρφωσις (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος και Θεολόγος, προτείνεται ομοίως ζώνη (100 μ.)
ΑΛΑΜΑΝΙΑ (κοινότης Όρμου Κορθίου) Αγία Μονή - ενορία (100 μ.) - Μεταμόρφωσις (100 μ.) - Αγία Παρασκευή (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος στο Φανό (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης (100 μ.) - Αγία Μαρίνα - ενορία (100 μ.) - Παναγία στο Παλιόκαστρο (100 μ.) - Αγία Φωτεινή (100 μ.) - Άγιος Βλάσιος - ταφείον (100 μ.) - Άγιος Πολύκαρπος, προτείνεται ζώνη (100 μ.)
ΑΜΟΛΟΧΟΣ * Παναγία (Κοίμησις) ενορία (100 μ.) - Αγία Ζώνη παλαιόν μονύδριον (100 μ.) - * Άγιος Δημήτριος - παλαιά ενορία εν ερειπίοις (50 μ.) - Άγιος Κωνσταντίνος (50 μ.) - Άγιος Παντελεήμων (50 μ.) - * Ταξιάρχης παλαιά ενορία (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος ερείπιον (50 μ.) - Άγιοι Ανάργυροι - παλαιά ενορία (100 μ.) - Εισόδια (Παναγίτσα) (50 μ.) - Άγιος Ευστάθιος (Φρουσαίοι) (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα (Βαρβαρίτσα) (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα κάτωθεν Παναγίας (50 μ.) - * Άγιοι Θεόδωροι - μόνον ερείπια (50 μ.) - Γέννησις του Χριστού εν καταρρεύσει (50 μ.) - Σταυρός (50 μ.) - Αγία Τριάς (50 μ.) - * Άγιος Ιωάννης (50 μ.) - Αγία Παρασκευή (50 μ.) - Άγιος Βασίλειος (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος (50 μ.) - Άγιοι Τεσσαράκοντα (50 μ.)
ΑΜΟΝΑΚΛΕΙΟΥ (κοινότης Κορθίου) Ταξιάρχης ενορία (100 μ.) - Αγία Ειρήνη - παλαιά ενορία (100 μ.) - Άγιος Παντελεήμων (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος, κάτωθεν Αγίας Ειρήνης (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Άγιος Πέτρος (50 μ.) - Παναγία - νεκροταφείον (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος στου Σερντάρη (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος στου Κούρβου (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης στο Μπενετιάνο (100 μ.) - Άγιος Θεόδωρος (50 μ.) - Άγιος Νικήτας (50 μ.)
ΑΝΩ ΓΑΥΡΙΟΝ Αγία Σοφία ενορία (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος (100 μ.) - Εισόδια (50 μ.) - Αγία Μαύρα (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος - νεκροταφείον (50 μ.) - Άγιος Κωνσταντίνος (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος - παλαιά ενορία (100 μ.) - Άγιος Σάββας (100 μ.) - Σύναξις του Προδρόμου (100 μ.) - Παναγία Ελεούσα (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης (100 μ.)
ΑΠΑΤΟΥΡΙΑ (Κοινότης Αποικίων) * Παναγία παλαιά ενορία (100 μ.) - * Άγιος Χαράλαμπος (100 μ.) - * Άγιος Ιωάννης στου Μπιζιγρή (100 μ.) - Ζωοδόχος Πηγή (Πετραλώνι) (100 μ.) - Άγιος Τρύφων (50 μ.) - Αγία Μαρίνα - ερείπιον (30 μ.) - Παναγία Χρυσοπηγή - μόνον ένας τοίχος σώζεται (50 μ.) - Άγιος Νικήτας (100 μ.)
ΑΠΟΙΚΙΑ * Παναγία Σάριζα (Γέννησις) ενορία (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος κτιριακόν συγκρότημα (μετόχι) εν ερειπίοις (100 μ.)
Ζωοδόχος Πηγή (Εκκλησάκι) (100 μ.)
Παναγία Κατακαλαίοι (100 μ.) - * Άγιος Δημήτριος Σάριζα (50 μ.) - * Άγιος Ιωάννης Σάριζα (30 μ.) - Καταφυώτισσα ή Σπηλιώτισσα (100 μ.) - * Σταυρός (50 μ.) - Άγιος Κωνσταντίνος (50 μ.) - * Αγία Κυριακή (100 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος στο Τρικόλι - Άγιος Σπυρίδων (50 μ.) - * Μονή Αγίας Μαρίνας (150 μ.) - Μικροπαναγιά σωρός ερειπίων (50 μ.) - * Κατασυρτή (Κοίμησις) ενορία (100 μ.) - Ταξιάρχης - * Άγιος Γεώργιος - νεκροταφείον (50 μ.) - * Άγιος Δημήτριος (50 μ.) - * Άγιος Βασίλειος (50 μ.) - * Άγιος Ιωάννης Θεολόγος (100 μ.) - Εισόδια στου Σταματέλου (100 μ.) - Άγιος Στέφανος (100 μ.) - Αγία Μαρίνα στου Καρυστινού ερείπιον (50 μ.) - Μυρτιδιώτισσα ερείπιον (50 μ.) - Αγία Τσουρά (100 μ.) - * Μονή Αγίας Ειρήνης (150 μ.)
Επίσης:Κρήνη Σάριζα - Κρήνη Κλιμίρα - Κρήνη Λεύκα (50 μ.) και κρήνη Πατηριάνος (50 μ.) - Κρήνη Τρικολιού - Γέφυρα με καμάρα και επιγραφήν του 1780 (100 μ.) - Δημοτικόν Σχολείον
ΑΠΡΟΒΑΤΟΥ Άγιος Δημήτριος ενορία (100 μ.) - Άγιος Αντώνιος παλαιά ενορία (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης (100 μ.) - Αγία Μαρίνα στο Λιβάδι (100 μ.) - Εισόδια (νυν Μεταμόρφωσις) στο Καλαμάκι (50 μ.) - * Ταξιάρχης στου Κατσάρη (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος Κατσάρη (50 μ.) - * Θεολόγος και Άγιος Ευθύμιος (50 μ.) - Άγιος Στέφανος (100 μ.) - Αγία Σοφία (50 μ.) - Άγιος Σάββας (100 μ.) - Εισόδια στου Κατζαμπάρη (50 μ.) - Παναγία και Άγιοι Πάντες στην Πούντα (100 μ.) - Άγιος Κωνσταντίνος και Αγία Ειρήνη στην Πούντα (100 μ.) - Άγιος Αθανάσιος (50 μ.) - Παναγία (Απόδοσις) και Αγία Αικατερίνη (100 μ.) - Γενέσιον της Θεοτόκου στην Καψάλα, Αγία Φωτεινή, Άγιοι Τεσσαράκοντα στην Κουβάρα, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Γεώργιος στη Βελανιδιά και Θεολόγος (100 μ. δι όλας).
ΑΡΝΗ (κατά ενορίας) Παναγία Απανωχώρι ενορία (100 μ.) - Θεολόγος (50 μ.) - Εισόδια στους Πολιταίους (50 μ.) - Αγία Αικατερίνη στις Πολιταίους (100 μ.) - Αγία Άννα στις Πολιταίους (50 μ.) - Θεολόγος (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος Απανωχώρι (50 μ.) - Αγία Τριάς Απανωχώρι (50 μ.) - Αγία Παρασκευή Απανωχώρι (50 μ.) - Σταυρός δίκλιτος Απανωχώρι (50 μ.) - Αγία Ειρήνη Απανωχώρι (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος - παλαιά ενορία (50 μ.) - Άγιος Βασίλειος (50 μ.) - Άγιοι Τεσσαράκοντα - Κουβάρα (100 μ.) - Κοίμησις της Θεοτόκου Μπαλαίοι ενορία (100 μ.) - Άγιοι Πάντες παλαιά ενορία (100 μ.) - Άγιος Βασίλειος (50 μ.) - Υπαπαντή (50 μ.) - Αγία Σοφία (50 μ.) - Άγιος Πέτρος (50 μ.) - Ταξιάρχης (50 μ.) - Σωτήρα (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα Κυρτασαίοι (50 μ.) - Άγιος Κωνσταντίνος (50 μ.) - Άγιος Κωνσταντίνος (50 μ.) - Άγιος Θεόδωρος στα Λεύκα (100 μ.) - Αγία Μονή - Αγία Μαρίνα, Προφήτης Ηλίας και Άγιος Ιωάννης, Άγιος Θεόδωρος, Άγιος Γεώργιος και Αγία Τριάδα, οι τελευταίοι 4 εις Βόρην. Συνιστάται ζώνη προστασίας 50 μ. δι' έκαστον. - Ευαγγελισμός Ρέματα - ενορία (100 μ.) - Αγία Κυριακή - παλαιά ενορία (100 μ.) - Τρεις Εκκλησίες (Άγιος Ιωάννης, Άγιος Νικόλαος, Παναγία) (80 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Άγιος Κήρυκος (50 μ.) - Παναγία του Μίριου (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης (50 μ.) - Αγία Μαρκέλα στ Ατένι (100 μ.) - Εισόδια (50 μ.)
ΑΣΥΝΕΤΙ Κοίμησις - ενορία (50 μ.) - Αγία Παρασκευή (50 μ.)
Ταξιάρχης - ταφείον (50 μ.)
Άγιος Ισίδωρος (50 μ.)
Άγιοι Τεσσαράκοντα στον Κάστελλα (50 μ.)
Άγιος Δημήτριος (50 μ.)
Άγιοι Ανάργυροι (50 μ.)
Άγιος Νικόλαος (50 μ.)
Πρόδρομος στο Κούρβουλο (50 μ.)
ΑΫΠΑΤΙΑ
Άγιος Προκόπιος - ενορία (100 μ.)
Άγιος Δημήτριος (100 μ.)
Άγιος Αρτέμιος (100 μ.)
Άγιος Θεόδωρος (50 μ.)
Άγιος Ιωάννης Θεολόγος (50 μ.)
Αγία Άννα (100 μ.)
Χρυσόστομος (50 μ.)
Μεταμόρφωσις - ταφείον (100 μ.)
Αγία Τσουρά στο Κεραμειό (100 μ.)
Άγιος Νικόλαος στο Κεραμειό (100 μ.)
Άγιος Ιωάννης στο Κεραμειό (100 μ.)
Αγία Αικατερίνη στο Μπατσιλιάνο (50 μ.)
Άγιος Γεώργιος στο Μπατσιλιάνο (50 μ.)
Άγιος Υπάτιος - ερείπια (όχι η διαφορετική καινούργια εκκλησία που έχουν κτίσει) (80 μ.)
Επίσης η παλαιά γέφυρα (50 μ.) και η κρήνη (50 μ.)
Μυρτιδιώτισσα, Ευαγγελισμός, Πρόδρομος στο Λιγκό και Άγιος Κωνσταντίνος. Συνιστάται ζώνη 50 μ.
ΒΑΡΙΔΙ (Κοινότης Μακροταντάλου) Παναγία ενορία (100 μ.)
Αγία Τριάς (50 μ.)
Τρεις Παίδες (50 μ.)
Άγιος Δημήτριος στο Μπρέγκο (50 μ.)
Άγιος Γεώργιος στο Λιβάδι (50 μ.)
Αγία Κυριακή (50 μ.)
Άγιος Πέτρος στην Καψάλα (100 μ.)
Άγιος Θωμάς στον Καμπανό (100 μ.)
Άγιος Ιωάννης στου Παλαιστού (50 μ.)
Δεν επεσκέφθην Παναγίαν (50 μ.)
ΒΙΤΑΛΙ
Αγία Σοφία - ενορία (100 μ.)
* Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, επιλεγόμενος Ξανεμίτης (150 μ. ) Ο ναός ευρίσκεται επί λόφου, έχει ανάγλυφον του 1759 και αναφέρεται εις σιγίλιον των αρχών του ΙΗ' αιώνος)
Παναγία (Αγία Μονή) στη θάλασσα (100 μ.)
Άγιος Γεώργιος - Άνω Βιτάλι (50 μ.)
Άγιος Γεώργιος στη Λάκκα (ήταν ερείπιον, την ξαναέκτισαν το 1984 ως Αγία Άννα (50 μ.)
Άγιος Ανδρέας (50 μ.)
Άγιος Πέτρος - Άνω Βιτάλι (50 μ.)
Αγία Κυριακή (50 μ.)
Χρυσόστομος στην Καλοκαιρινή (50 μ.)
Άγιος Νικόλαος και Συμεών στη Λιβάδιζα (100 μ.)
Παναγίτσα στο Κοτρώνι (100 μ.)
Προφήτης Ηλίας και Άγιοι Τεσσαράκοντα (50 μ.)
ΒΟΥΝΙ (Κοινότης Παλαιοκάστρου)
Αγία Παρασκευή - ενορία (100 μ.)
Εισόδια - ενορία Μέσα Βουνί (100 μ.)
* Άγιος Αντώνιος - παλαιά μονή (150 μ.)
Άγιος Γεώργιος - Έξω Βουνί (50 μ.)
Θεολόγος - Έξω Βουνί (50 μ.)
Αγία Τριάς - Έξω Βουνί (50 μ.)
Άγιος Ιωάννης - Έξω Βουνί (50 μ.)
Παναγία - Έξω Βουνί (50 μ.)
Αγία Παρασκευή (50 μ.)
Μεταμόρφωσις (50 μ.)
Χρυσόστομος (50 μ.)
Παναγία (Ζωοδόχος Πηγή) στην Καστανία (50 μ.)
Άγιος Δημήτριος - παλαιά ενορία Μέσα Βουνί (80 μ.)
Αγία Αναστασία (50 μ.)
Αγία Πετρένια (100 μ.)
Κρήνη Πετρένια (50 μ.)
Αγία Μονή (Μέσα Βουνί) και Άγιος Ιωάννης (50 μ.)
ΒΟΥΡΚΩΤΗ
Παναγία - ενορία (100 μ.)
Αγία Τριάς και Άγιος Νικόλαος (50 μ.)
Αγία Βαρβάρα - ταφείον (50 μ.)
Άγιος Νικόλαος στη Βόρη (μετόχιον της μονής Αγίου Νικολάου, έχει τοιχογραφίας απαιτούσας άμεσον συντήρησιν) (100 μ.)
Άγιος Ισίδωρος στη Βόρη - εν εγκαταλείψει (50 μ.)
Αγία Ειρήνη στη Βόρη - σωρός ερειπίων (50 μ.)
Άγιος Ιωάννης (50 μ.)
Σταυρός (50 μ.)
Άγιος Γεώργιος, Αγία Παρασκευή, Αγία Μαρίνα και Άγιος Δημήτριος στη Βόρη (δι
όλα 50 μ.)
Επίσης: Γέφυρα χωρίου (100 μ.) - Γέφυρα στο Βαρίδι (100 μ.)
ΒΡΑΧΝΟΥ (Δήμος Άνδρου) Άγιος Δημήτριος ενορία (100 μ.)
Άγιος Φωκάς - νεκροταφείον επί λόφου (150 μ.)
Προφήτης Ηλίας (100 μ.)
Άγιος Βασίλειος (100 μ.)
ΓΑΥΡΙΟΝ Άγιος Νικόλαος ενορία (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στο Χάρακα (100 μ.)
Παναγίτσα στου Γάλλου (50 μ.)
ΓΙΑΝΝΙΣΑΙΟ (Κοινότης Παλαιοκάστρου) Παναγία Αγριδιώτισσα ενορία (150 μ.) - Θεολόγος (50 μ.)
Προφήτης Ηλίας (100 μ.) - Αγία Ευθυμία, Άγιος Δημήτριος, Αγία Μαρίνα, Ζωοδόχος Πηγή (50 - 100 μ. εκάστην)
ΓΙΔΕΣ (κοινότης Γαυρίου) Άγιος Νικόλαος ενορία (100 μ.) - Ταξιάρχης παλαιά ενορία (100 μ.)
* Μονή Παντοκράτορος (Σωτήρα) (150 μ.)
Άγιος Αιμιλιανός (50 μ.)
Άγιος Πέτρος (50 μ.)
Αγία Μαρίνα (50 μ.)
Άγιος Στυλιανός (50 μ.)
ΖΑΓΑΝΙΑΡΙ (Κοινότης Μεσαριάς) Άγιος Νικόλαος ενορία (100 μ.)
Μεταμόρφωσις ταφείον (50 μ.)
Αγία Τριάς (100 μ.)
Άγιος Γεώργιος στα Πηγαδάκια (50 μ.)
Άγιος Κωνσταντίνος (50 μ.)
ΚΑΛΛΙΒΑΡΙ (Κοινότης Μακροταντάλου)
Παναγία - ενορία (100 μ.)
Άγιος Μάμας (50 μ.)
Άγιος Γεώργιος, Άγιος Ονούφριος (50 μ.), Χρυσόστομος (ερείπια), Αγία Μαρίνα και Υπαπαντή (50 μ. εκάστην).
ΚΑΠΠΑΡΙΑ (κατά ενορίας)
Παναγία στο Βορεινό - ενορία (100 μ.)
Αγία Βαρβάρα (50 μ.)
Άγιος Ιωάννης (50 μ.)
Παναγία στο Μεγάλο Χωριό - ενορία (100 μ.)
Άγιος Ιωάννης στον Πρίνο (100 μ.)
Ταξιάρχης - ταφείον
Αγία Μαρίνα στο Λαγκάδι (50 μ.)
Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων (50 μ.)
* Άγιος Γεώργιος στο Φαράλι (100 μ.)
Αγία Ελεούσα στο Τζέο (50 μ.)
Άγιος Δημήτριος στο Τζέο (50 μ.)
Άγιος Ανδρέας (50 μ.)
Άγιος Κωνσταντίνος (50 μ.)
Φανερωμένη στους Κρουνούς, Προφήτης Ηλίας, Ζωοδόχος Πηγή στο Μετόχι, Άγιος Νικόλαος στου Κόντη, Άγιος Ιωάννης στην Πλάκα και τα ερείπια Αγίου Αιμιλιανού και Αγίου Νικήτα (50 μ. εκάστην).
Χριστός στο Μωρακαίο ενορία (100 μ.)
Φανερωμένη στα Σταυριά (100 μ.)
Άγιοι Ανάργυροι, Άγιος Νικόλαος στη Χαμάδα, Άγιος Νικόλαος στη Λιοβάδα, Άγιος Χαράλαμπος, Αγία Παρασκευή στο Λιγκό (50 μ. εκάστην). - Κρήνη στην Καριά
ΚΟΡΘΙ * Άγιος Γεώργιος ενορία (100 μ.) - * Άγιος Νικόλαος ενορία (50 μ.) - * Θεοσκέπαστη ενορία (100 μ.) - Σχολή Αγίας Τριάδος - ολόκληρον το συγκρότημα μετά του εν αυτώ ναού (100 μ.) - * Άγιος Ιωάννης Θεολόγος (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Αγία Ευθυμία (50 μ.) - Ταξιάρχης - Εισόδια της Θεοτόκου (100 μ.) - * Θεολόγος (παρά την Θεοσκέπαστην ) (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος (50 μ.) - * Κοίμησις στο Μουσκιώνα (150 μ.) - Άγιοι Ανάργυροι (100 μ.) - Αγία Ελεούσα (100 μ.) - Αγία Ειρήνη (Ρ'νάκι) και Πρόδρομος στο Μουσκιώνα και Άγιος Γεώργιος και Ζωοδόχος Πηγή στα Φλετρά (50 μ. εκάστην).
ΚΟΧΥΛΟΥ Άγιος Νικόλαος - ενορία (30 μ.) - Άγιος Γεώργιος - ενορία (30 μ.) - Αγία Άννα (50 μ.) - Μεταμόρφωσις (50 μ.) - Ζωοδόχος Πηγή ταφείον (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος (50 μ.) - Ταξιάρχης (50 μ.) - Κοίμησις στο Μετόχι (100 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Ολόκληρον το ύψωμα του βενετικού κάστρου, λεγομένου Κάστρου της Φανερωμένης ή Κάστρον της Γριάς μετά των υπωρειών του λόφου και όλων των εν αυτώ ναών και ερειπίων, με ζώνην προστασίας ακτίνος τουλάχιστον 300 μ. από της κορυφής. Προ τινών ετών εκινδύνευσε να γίνη λατομείον και είχον αρχίσει αι εργασίαι. - Αγία Τριάδα, Γέννησις Θεοτόκου, Παναγία Ελεούσα, Άγιος Ιωάννης, άλλος Άγιος Ιωάννης, και Άγιοι Απόστολοι (50 μ. εκάστην).
ΚΑΤΑΚΟΙΛΟΣ Θεολόγος ενορία (100 μ.) - Μονή Αγίας Μαρίνας (150 μ.) - Άγιος Αθανάσιος στις Λαυριές - Παλαιά Μονή εν ερειπίοις (150 μ.) - Άγιος Αρτέμιος (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος προς τ' Ατένι (50 μ.) - Αγία Ζώνη (50 μ.) - Άγιοι Απόστολοι (50 μ.) - Άγιος Σπυρίδων (50 μ.)
Άγιοι Ανάργυροι - ταφείον (100 μ.)
Άγιος Δημήτριος - Μέσα Κατάκοιλος (50 μ.)
Αγία Μαύρα στις Λαυριές (50 μ.)
Άγιος Ιωάννης ο Νηστευτής (50 μ.)
Άγιος Ιωάννης ο Καλυβίτης (50 μ.)
Άγιος Γεώργιος (50 μ.)
Χρυσόστομος (50 μ.)
Ταξιάρχης (50 μ.)
Αγία Μονή (50 μ.)
Άγιος Παντελεήμων (50 μ.)
Άγιος Νικόλαος - Άνω Κατάκοιλος (50 μ.)
Κοίμησις - Άνω Κατάκοιλος (50 μ.)
Αγία Μονή - Ατένι (150 μ.)
Άγιος Αθανάσιος, Αγία Ματρώνα, Μεταμόρφωσις και Πρόδρομος εις Κοτσίδες, Τρεις Ιεράρχας εις Ατένι, Αγία Ειρήνη και Άγιος Μάμας.
ΛΑΜΥΡΑ
Μεταμόρφωσις - ενορία (100 μ.)
Άγιος Νικόλαος του Αλαμάνου - παλαιά ενορία (80 μ.)
Χρυσόστομος - ομοίως (100 μ.) - Αγία Σοφία και Αγία Άννα (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στου Καβαλλούρη (50 μ.) - Ανάληψις (50 μ.) - Αγία Τριάς (50 μ.) - Σταυρός (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος άνω (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος κάτω (50 μ.) - Άγιος Στέφανος στα Μάρμαρα (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος (τελείως ανακαινισμένη και αναξία λόγου, αλλά πολύ κοντά σώζονται ερείπια παλαιού ναού με κίονας, τόξα, γοτθική αψίδα κτλ.) (100 μ.) - Αγία Άννα (50 μ.)
Άγιος Νικόλαος στου Κονδύλη (50 μ.)
Γέννησις του Χριστού Ατσιγκανοχώρι (50 μ.)
Άγιος Γεώργιος Ατσιγκανοχώρι (50 μ.)
Αγία Μονή Ατσιγκανοχώρι (50 μ.)
Αγία Μονή και Άγιος Στέφανος - Πίσω Λάμυρα (50 μ.)
Θεολόγος - Πίσω Λάμυρα (50 μ.)
Άγιος Γεώργιος, άνωθεν Σωτήρας (50 μ.)
Άγιος Νικόλαος, άνωθεν Σταυρού (50 μ.)
Θεολόγος (50 μ.)
Αγία Βαρβάρα - ταφείον Καΐρη (100 μ.)
Άγιος Αθανάσιος (100 μ.)
Επίσης: Κρήνη Λιβάδα - Κρήνη στη Ράουσα - Κρήνη Ακοή - Κρήνη Χατζή - Κρήνη στο Ατσιγκανοχώρι
ΛΑΡΔΙΑ (κοινότης Παλαιοκάστρου) Μεταμόρφωσις - ενορία (100 μ.) - Αγία Ειρήνη στ' Αγρίδια (50 μ.) - Αγία Παρασκευή (50 μ.) - Χρυσόστομος (50 μ.) - Ταξιάρχης - ταφείον (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης (50 μ.) - Άγιος Θεόδωρος (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος (50 μ.) - Γέννησις (50 μ.) - Αγία Μονή (50 μ.)
ΛΙΒΑΔΙΑ (δήμος Άνδρου) Άγιος Κωνσταντίνος ενορία (50 μ.) - Άγιοι Πάντες παλαιά ενορία (100 μ.) - Σταυρός - ταφείον (100 μ.) - Άγιος Ματθαίος (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Παναγία του Μεζανέτου (50 μ.) - Σωτήρα στο Μανιτάρι (50 μ.) - Τα ερείπια της λεγόμενης Φραγκοεπισκοπής (50 μ.) - Αγία Θέκλα (50 μ.) - Άγιος Ελευθέριος - Μέσα Χωριό (50 μ.) - Ταξιάρχης - Μέσα Χωριό (50 μ.) - Άγιοι Απόστολοι - Μέσα Χωριό (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος (50 μ.) - Παναγία στη Σκάφη - ερείπιον (50 μ.) - Αγία Άννα (50 μ.) - Αγία Τριάς (50 μ.) - Θεολόγος και Άγιος Θεόδωρος (30 μ. εκάστην) - Επίσης δύο παλαιαί Γέφυραι του ποταμού
ΜΕΝΗΤΕΣ (κοινότης Μεσαριάς) Κούμουλος ενορία (100 μ.) - * Βέργη παλαιά ενορία (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος στη Βαθειά (150 μ.) - και άλλος Άγιος Γεώργιος έναντι (50 μ.) - Αγία Κυριακή (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στου Λαδά (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος - Κουράφι (50 μ.) - Θεολόγος - Κουράφι (50 μ.) - και άλλος Θεολόγος Κουράφι (50 μ.) - Γενέσιον του Προδρόμου (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης στου Αντάμη - ερείπιον (50 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης στου Μπίστη (50 μ.) - Άγιος Ανδρέας στου Ζαννάκη (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης στου Χαλκωματά (50 μ.) - * Αγία Τριάς (50 μ.) - Αγία Βλαχέρνα στου Μελίτη (100 μ.) - Πρόδρομος - παλαιά ενορία Κουράφι (100 μ.) - * Παναγία - παλαιά ενορία Κουράφι (100 μ.) - * Αποτομή του Προδρόμου Κουράφι (100 μ.)
ΜΕΣΑΘΟΥΡΙ (κοινότης Λαμύρων) * Παναγία (Κοίμησις) ενορία (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης στου Μπρούτου (50 μ.) - Αγία Παρασκευή (50 μ.) - Κούμουλος (50 μ.) - Άγιος Τρύφων και Φανούριος (50 μ.) - Αγία Ματρώνα (50 μ.) - Αγιά (100 μ.) - Αγία Ειρήνη (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος (50 μ.) - Κρήνη στου Μπρούτου (50 μ.)
ΜΕΣΑΡΙΑ * Άγιος Νικόλαος ενορία (100 μ.) - *Ταξιάρχης (100 μ.) - *Παναγία Καμπάνη (50 μ.) - Ζωοδόχος Πηγή στη Δεμοσά (100 μ.) - Αγία Μονή στην Κουμανή (100 μ.) - Παναγία Βουργάρα - ταφείον. (200 μ. για να περιληφθή ο έξωθεν χώρος ο λεγόμενος το Αλάι της Βουργάρας όπου κατά την Τουρκοκρατίαν εγένετο συνέλευσις του λαού και εξελέγετο ο κοτζάμπασης της Άνδρου). - Αγία Θέκλα στη Ραούσα (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος στη Δεμοσά (50 μ.) - Άγιοι Πάντες (30 μ.) - Άγιοι Ανάργυροι στις Σκάφες (50 μ.) - Αγία Παρασκευή στου Μπρούτου (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στου Μπρούτου (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης στου Μπρούτου (50 μ.) - Αγία Μονή στην Καψορράχη (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος (50 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος (50 μ.) - Άγιος Ελευθέριος (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος στον ποταμό (50 μ.) - Άγιοι Ανάργυροι (100 μ.) - Αγία Ειρήνη στο Μέσα Χωριό (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος κοντά στη Βουργάρα (50 μ.) - Άγιος Ανδρέας (30 μ.) - Παναγία Καψορράχη (της Παπαδιάς) (100 μ.) - Αγία Μαρίνα (50 μ.) - Άγιος Σπυρίδων (100 μ.) - Δεν επεσκέφθην Αγίαν Παρασκευήν στου Νερολάδη (50 μ.), Άγιον Βασίλειον (30 μ.)
Επίσης: Παρθεναγωγείον (50 μ.) - Πύργος Καΐρη - Παρόδου (50 μ.) - Πύργος Καΐρη Κανιά
ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ Το Μοναστηριακόν συγκρότημα μετά του καθολικού (150 μ.) - Άγιος Βασίλειος στο Κυπρί (100 μ.) - Άγιοι Θεόδωροι (100 μ.) - Άγιος Κυπριανός (100 μ.) - Αγία Τριάς (100 μ.) - Άγιος Αντώνιος - ερείπια (100 μ.) - Μεταμόρφωσις (100 μ.) - Θεολόγος μετά των κελλίων (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος (100 μ.) - Πρόδρομος στο Μάγγανο (100 μ.) - Άγιοι Πάντες (100 μ.) - Αγία Βαρβάρα (100 μ.) - Άγιος Σώζων (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος στη Γιάννουλα (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος (100 μ.) - Ταξιάρχης - ταφείον (100 μ.) - Άγιος Σπυρίδων (100 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος (100 μ.) - Άγιος Κυπριανός στον Ταρσανά (100 μ.) - Αγία Μαρίνα προς Βιτάλι (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος Βιτάλι (100 μ.) - Άγιος Σώστης στον Πισωλιμνιώνα (200 μ.) - Ταξιάρχης (50 μ.)
ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Μοναστηριακόν συγκρότημα μετά του καθολικού (200 μ.) - Προφήτης Ηλίας στο Φανερό (50 μ.) - Παναγίτσα Καρωνίτισσα (100 μ. διά να περιλάβη τα πέριξ μοναστηριακά κτίσματα) - Άγιος Ιωάννης στο Παραδείσι (ερείπιον) (50 μ.) - Γέννησις στον Καρώνα (ερείπιον) (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος στα Κελλιά (100 μ.) - Αγία Θέκλα στα Κελλιά (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος Άχλα (150 μ.) - Άγιος Μάμας στο Μάρμαρο (150 μ.) - Άγιος Ιωάννης στο Σκοίνο (200 μ.) - Κοίμησις και Άγιος Νικόλαος στο Βαρίδι (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος στο Μύλο (100 μ.) - Πύργος στον Καρώνα (50 μ.)
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΧΡΑΝΤΟΥ * Το μοναστηριακόν συγκρότημα μετά του καθολικού και των παρεκκλησίων Αγίου Παντελεήμονος και Αγίου Ιωάννου (200 μ.) - * Φωτοδότις (100 μ.) - Αγία Τριάς (100 μ.) - Τρεις Ιεράρχαι (100 μ.) - Οι λοιποί ναοί της Μονής περιλαμβάνονται εις τα χωρία όπου ευρίσκονται.
ΜΠΑΤΣΙ Άγιος Γεώργιος - παλαιά ενορία (50 μ.) - Άγιος Φανούριος (50 μ.) - Αγία Αικατερίνη (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Ναός ταφείου (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος (50 μ.), Αγία Ματρώνα (50 μ.), Αγία Ζώνη (50 μ.), Άγιος Νικόλαος Στιβάρι (50 μ.), Άγιος Ζαχαρίας (100 μ.) και Άγιος Κήρυκος (100 μ. )
ΟΡΜΟΣ ΚΟΡΘΙΟΥ Άγιος Νικόλαος ενορία - Αγία Σοφία (150 μ., ευρίσκεται επί λόφου) - Άγιος Ιωάννης (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος (50 μ.) - Αποτομή του Προδρόμου (50 μ.) - Αγία Αικατερίνη (50 μ.) - Ταξιάρχης (30 μ.) - Ταξιάρχης - ταφείον (100 μ.) - Άγιος Αντώνιος, Άγιος Φανούριος, Άγιος Τρύφωνας, Παναγία και Αγία Τριάδα συνιστάται ζώνη 100 μ. διότι ευρίσκονται μακράν κατωκημένων περιοχών.
ΠΑΛΑΙΟΠΟΛΙΣ Άγιος Ιωάννης - ενορία (100 μ.) - Θεολόγος στον Κόλυμπο (100 μ.) - Αγία Παρασκευή στον Κόλυμπο (100 μ.) - Άγιος Ελευθέριος στον Κόλυμπο (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος (100 μ.) - Εισόδια (Παναγίτσα) (100 μ.) - Ταξιάρχης - ταφείον (100 μ.) - Ζωοδόχος Πηγή (100 μ.) - * Μεταμόρφωσις (100 μ.) - Κυρά Ελεούσα (100 μ.) - Αγία Μονή (100 μ.) - Ευαγγελισμός και * Κοίμησις (100 μ.) - Σημείωσις: Λόγω της αρχαιολογικής σημασίας της περιοχής και των σχεδόν απανταχού ευρισκομένων αρχαίων λειψάνων, ετέθη ζώνη προστασίας 100 μ. εις όλους τους ναούς.
ΠΙΣΚΟΠΕΙΟ (Κοινότης Παλαιοκάστρου) Ζωοδόχος Πηγή - ενορία (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης (50 μ.) - Αγία Τσουρά (50 μ.) - Παναγία στη Δίφορη (50 μ.) - Άγιος Στυλιανός - ταφείον (100 μ.) - Αγία Ελεούσα (50 μ.) - Προφήτης Ηλίας (100 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Αγία Μονή (50 μ.)
ΠΙΣΩ ΜΕΡΙΑ (κοινότης Κορθίου) Αγία Παρασκευή - ενορία (100 μ.) - Μονή Τρομαρχίων (150 μ.) - Μονή Φλετρών (150 μ.) - Παναγία στο Νιώνα - παλαιά ενορία (100 μ.) - Αγία Μονή (50 μ.) - Άγιος Σπυρίδων στο Κεραμειό (50 μ.) - Άγιος Στέφανος στο Στενό (100 μ.) - Αγία Παρασκευή κάτωθεν Μουστακείου (50 μ.) - Ζωοδόχος Πηγή (Αγία) (50 μ.) - Άγιοι Ανάργυροι στο Μακρυδιάνο (50 μ.) - Άγιος Αθανάσιος στο Μακρυδιάνο (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στο Μπουρό (50 μ.) - Άγιος Λουκάς (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος - ταφείον (50 μ.) - Αγία Τριάς (50 μ.) - Αγία Σοφία (50 μ.) - Αγία Μονή κάτωθεν (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος (50 μ.) - Άγιος Μάμας προς τα Τρομάρχια (100 μ.) - Προφήτης Ηλίας (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης στα Τρομάρχια (50 μ.) - Παναγία στα Τρομάρχια (50 μ.) - Αγία Ελεούσα στο Νιώνα (50 μ.) - Άγιος Βασίλειος (100 μ.) - Αγία Τριάς - υψηλά (100 μ.) - Αγία Άννα στη Ράχη (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος στο Πέρα Χωριό (50 μ.)
ΠΙΤΡΟΦΟΣ (κατά ενορίας) Άγιος Παντελεήμων - ενορία (100 μ.) - * Ταξιάρχης Μελίδας (150 μ.) - * Άγιος Νικόλαος – παλαιά ενορία (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στου Σαρδαλή (50 μ.) - Άγιος Αντώνιος στην Πατρίτσα (50 μ.) - Ευαγγελισμός στην Πατρίτσα (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης Θεολόγος στου Μπειρίκου (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος στη Φιδώνα (50 μ.) - Χρυσόστομος (50 μ.) - Άγιος Γεώργιος στα Παντουκιά (100 μ.) - Παναγία (50 μ.) - Αγία Άννα (50 μ.) - * Άγιος Ελευθέριος και Χαράλαμπος (100 μ.). - Άγιος Ιωάννης στα Χάλαρα (100 μ.) - Σταυρός - ενορία (100 μ.) - Αγία Μαρίκα στη Μελίδα (50 μ.) - Παναγία της Μελίδας (100 μ.) - Άγιοι Απόστολοι στη Μελίδα (50 μ.) - Άγιος Μόδεστος στη Μελίδα (100 μ.) - Προφήτης Ηλίας στη Μελίδα (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος στη Μελίδα (50 μ.) - Άγιος Κωνσταντίνος στη Μελίδα (50 μ.) - Άγιοι Ανάργυροι στον Παλιόπυργο (100 μ.) - Άγιος Αθανάσιος στον Παλιόπυργο (100 μ.) - Άγιος Βλάσιος (100 μ.) - Αγία Θέκλα και Άγιος Χριστόφορος στη Χειμωνική (100 μ.) - Παναγία στις Δουράφες (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος (50 μ.) - Αγία Μονή (100 μ.) - Αγία Παρασκευή (100 μ.) - Άγιος Θεόδωρος (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος (50 μ.) - Αγία Δύναμις (100 μ.) - Πρόδρομος, - Κοίμησις, - Πρόδρομος στο Χαλκολιμνιώνα (100 μ.), - Θεολόγος Μελίδας, Αγία Σοφία (100 μ.), - Αγία Τριάδα και Πρόδρομος στην Αφροδίση (100 μ.)
ΡΩΓΟ (Κοινότης Όρμου Κορθίου) Κοίμησις - ενορία (100 μ.) - Άγιος Ματθαίος (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης στο Τραβαίο (50 μ.) - Αγία Μονή (50 μ.) - Αγία Παρασκευή - παλαιά ενορία (100 μ.) - Ζωοδόχος πηγή - ταφείον (50 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος (50 μ.) - Άγιος Βασίλειος (50 μ.) - Άγιοι Ανάργυροι (50 μ.)
ΣΑΣΑ ΚΑΙ ΚΟΥΡΕΛΙ (Κοινότης Μεσαριάς) Άγιος Σάββας - ενορία (100 μ.) - Παναγία η Ποταμίσια (100 μ.) - Κοίμησις στην Καλογριά (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης στο Φλεάρι (50 μ.) - Αγία Τσουρά στο Μύλο (100 μ.) - Αγία Ζώνη (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος Κουρέλι - ενορία (100 μ.) - Αγία Παρασκευή Κουρέλι (50 μ.) -
ΣΙΔΟΝΤΑ (Κοινότης Μακροταντάλου) Άγιος Αντώνιος - ενορία (100 μ.) - Άγιος Αντώνιος ο Μικρός (50 μ.) - Αγία Μαρίνα στις Μερμυγκιές (100 μ.) - Άγιος Πέτρος στον Πύργο (100 μ.) - Αγία Ελεούσα στον Πύργο (150 μ.) - Άγιος Ιωάννης (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος στο Μεργαλά (50 μ.) - Πύργος του Μακροταντάλου με ζώνη προστασίας τουλάχιστον 200 μ.
ΣΤΕΝΙΕΣ (κατά ενορίας) Παναγία - ενορία (100 μ.) - Ταξιάρχης στο Λυδαίο (100 μ.) - Αγία Παρασκευή (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης στον Πλάτανο (100 μ.) - Αγία Βαρβάρα (100 μ.) - Ταξιάρχης - ταφείον (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος - ενορία (1000 μ.) - Κούμουλος (100 μ.) - Σταυρός (100 μ.) - Ταξιάρχης στα Γιάλια (100 μ.) - Άγιος Σάββας (100 μ.) - Αγία Φωτεινή (200 μ. ευρίσκεται επί λόφου πλησίον της θαλάσσης) - Άγιος Ιωάννης στα Γιάλια (100 μ.) - Εισόδια (100 μ.) - Στρατηλάτισσα (100 μ.) - Αγία Τριάς (150 μ.) - Άγιος Γεώργιος Μπίστη (100 μ.) - Αγία Τσουρά (100 μ.) - Άγιοι Θεόδωροι (50 μ.) - Θεοτόκος. Ευρίσκεται επί νησίδος. Αλλά πρέπει να τεθεί ζώνη ασφαλείας και επί της απέναντι ακτής διότι επί της νησίδος ευρίσκονται πολλά λείψανα βυζαντινών χρόνων. Συνιστάται μία μεγάλη ζώνη ασφαλείας, ίσως και 500 μ., επί της απέναντι ακτής.
ΣΤΡΑΠΟΥΡΓΙΕΣ (Κοινότης Λαμύρων) Άγιος Παντελεήμων - ενορία (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος (100 μ.) - Παναγία - παλαιά ενορία (100 μ.) - Άγιος Γαβριήλ (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης στις Εβρουσές (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος στις Εβρουσές (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης ο Φωταράς (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης ο Καμαριανός (100 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος (50 μ.) - Χρυσόστομος (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στο Ατσιγκανοχώρι (50 μ.) - Αγία Ειρήνη (50 μ.) - Αγία Μονή (50 μ.) - * Προφήτης Ηλίας (100 μ.) = Άγιος Ιωάννης στους Μύλους (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος στου Στυλιανού (50 μ.)
ΥΨΗΛΟΥ (Κοινότης Λαμύρων )
* Ταξιάρχης - ενορία (100 μ.) - Παναγία Καψαμπέλα (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης (παραπλεύρως) (50 μ.) - Πεντεκκλήσια (ανεστηλώθη μόνον ο Άγιος Νικόλαος) (150 μ.) - Φανερωμένη (100 μ.) - Άγιος Βασίλειος (50 μ.) - Παναγία του Σκαλά (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης στου Μπάιλου (100 μ.) - Άγιος Αθανάσιος (100 μ.) - Αγία Μονή (50 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος (100 μ.) - Άγιοι Απόστολοι (100 μ.) - Άγιος Προκόπιος (100 μ.) - Άγιος Αντώνιος (50 μ.) - Άγιοι Πάντες (50 μ.) - Γενέσιον της Θεοτόκου (50 μ.) - Αγγελοχαιρέτιστη (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος στο Τραμπούρι - ερείπια (100 μ.) - Αγία Ελένη (100 μ.) - Άγιος Συμεών (50 μ.) - Υπαπαντή (50 μ.) - Αγία Αικατερίνη (50 μ.) - Άγιος Ελευθέριος - ταφείον (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης Θεολόγος - παλαιά ενορία (100 μ.) - Εισόδια (Παναγία της Πάτρας) (50 μ.) - Αγία Παρασκευή (50 μ.) - Αγία Παρασκευή στα Μάρμαρα (50 μ.) - Αγία Άννα (50 μ.) - * Αγία Τριάς στα Κυπρίνια (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος στα Κυπρίνια (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στα Κυπρίνια (50 μ.) - Άγιος Κυπριανός στα Κυπρίνια (50 μ.) - Κρήναι Λογοθέτη (50 μ.) - Ντούμπλη (50 μ.)
ΦΑΛΗΚΑ (Κοινότης Μεσαριάς) * Παναγία - ενορία (100 μ.) - Αγία Άννα στους Κήπους (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος (100 μ.) - Αποτομή του Προδρόμου (100 μ.) - Ταξιάρχης (100 μ.) - Κούμουλος (100 μ.) - Άγιος Ιωάννης (100 μ.) - Ανάληψις (100 μ.) - Άγιος Στέφανος (100 μ.) - Προφήτης Δανιήλ (100 μ.)
ΦΕΛΛΟΣ Ευαγγελισμός - ενορία (100 μ.) - Υπαπαντή - παλαιά ενορία (100 μ.) - Αγία Παρασκευή (100 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος (50 μ.) - Μεταμόρφωσις στη Βαρσαμιά (150 μ.) - Ανάληψις (100 μ.) - Σταυρός στην Πελεκητή (100 μ.) - Άγιος Ματθαίος (100 μ.) - Σταυρός (50 μ.) - Άγιος Ανδρέας (50 μ.)
ΧΑΡΤΕΣ (κοινότης Μακροταντάλου) Αγία Μαύρα – ενορία (100 μ.) - Εισόδια στο Λαούδι (100 μ.) - Αγία Παρασκευή (100 μ.) - Άγιοι Απόστολοι (100 μ.)
ΧΩΝΕΣ (κοινότης Όρμου Κορθίου) Αγία Μονή - ενορία (100 μ.) - Ανάστασις - ταφείον (100 μ.) - Άγιος Κωνσταντίνος (100 μ.) - Αποτομή του Προδρόμου (100 μ.) - Χρυσόστομος (100 μ.) - Άγιος Παντελεήμων (100 μ.)
ΧΩΡΑ (κατά ενορίας) Κοίμησις της Θεοτόκου ενορία (50 μ.) - Μεταμόρφωσις στο Παραπόρτι (100 μ.) - Αγία Όλγα (50 μ.) - Αγία Παρασκευή στου Παρόδου (100 μ.) - Άγιος Ερμόλαος (150 μ.) - Αγία Μονή (150 μ.) - Άγιοι Ανάργυροι - παλαιόν νεκροταφείον. Ολόκληρος ο χώρος με ζώνην 50 μ. έξωθεν του περιβόλου - Άγιος Ιωάννης στου Γουλανδρή (50 μ.) - Άγιος Λεωνίδας στα Λουριά (100 μ.) - Άγιος Δημήτριος στου Ροΐδη (50 μ.) - Άγιος Στέφανος στα Λουριά (50 μ.) - Άγιος Δημήτριος στο Νιμπορειό (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος στο Νιμπορειό (100 μ.) - Άγιος Νικόλαος στο Νιμπορειό (50 μ.) - Αγία Τριάς στην Άβυσσο (100 μ.) - Αγία Αικατερίνη στην Άβυσσο (100 μ.) - Άγιος Ελευθέριος (Τρεις Εκκλησιές) (50 μ.) - Άγιος Αντώνιος (Τρεις Εκκλησιές) (50 μ.) - Άγιος Ευστάθιος στα Λουριά (100 μ.) - Αγία Βαρβάρα στη Φυρόη (100 μ.) - Άγιος Γεώργιος - ενορία (50 μ.) - Άγιος Νικόλαος στο Παραπόρτι (50 μ.) - Άγιος Χαράλαμπος - Αγία Αικατερίνη (50 μ.) - Αγία Θαλασσινή (50 μ.) - Άγιος Ανδρέας των Λατίνων (50 μ.) - Αγία Βαρβάρα (50 μ.) - Άγιος Αθανάσιος (50 μ.) - Ταξιάρχης (50 μ.) - Θεοσκέπαστη - ενορία (100 μ.) - Παλατιανή (50 μ.) - Άγιος Ιωάννης στα Δικορώνια (100 μ.)
Επίσης Βενετικόν Κάστρον - Γέφυρα στα Λουριά (50 μ.) - Κρήνη Καμπάνη (50 μ.)
Οι παραπάνω ναοί και τα κτίσματα αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα αρχιτεκτονικής του νησιού και εμφανίζουν αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον".
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1517/31086/9-6-1992 - ΦΕΚ 452/Β/10-7-1992
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και έργα τέχνης σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950 (8) κτίρια στη Χώρα Άνδρου, ιδιοκτησίας:
- Α. Κυδωνιέως (Κτίριο Α)
- Γ. Εμπειρίκου (Κτίριο Β)
- Ν. Κουλούθρου-Εμπειρίκου (Κτίριο Γ)
- Ν. και Φ. Πολίτη (Κτίριο Δ)
- Εμπειρίκειου Γηροκομείου (Κτίριο Ε)
- Ν. Κουλούθρου -Εμπειρίκου (Κτίριο Ζ)
- Α. Χαζάπη (Κτίριο Η)
- Δήμου Άνδρου (Δημαρχείο)
και ορίζουμε ζώνη προστασίας τα όρια της κάθε ιδιοκτησίας και η πλατεία Γουλανδρή, όπως ορίζεται αυτή περιμετρικά με τα προαναφερόμενα κτίρια και με τα στοιχεία ΑΒΓΔΑ στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα. Πρόκειται για κτίρια κτισμένα την ίδια περίπου εποχή με την πλατεία και σε απόλυτη εξάρτηση με αυτή - λειτουργία, ανάδειξη, προβολή - τα οποία αποτελούν χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά έργα του τέλους του 19ου αι., εποχή ναυτικής άνθισης της Άνδρου, με αξιόλογα και σε μερικές περιπτώσεις μοναδικά για το νησί μορφολογικά στοιχεία". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2586/46049/30-9-1992 - ΦΕΚ 618/Β/12-10-1992
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/50 τον Πύργο Αγαδάκη στα Απατούρια της Άνδρου, διότι αποτελεί αξιόλογο δείγμα της Αρχιτεκτονικής και της ιστορικής εξέλιξης της περιοχής.
Πρόκειται για απλουστευμένη μορφή των περίφημων μεσαιωνικών πύργων - φρουρίων της Άνδρου, προϊόν της προσπάθειας άμυνας και προστασίας από την πειρατεία που ήταν πολύ ανεπτυγμένη και διαδεδομένη σε αυτή την περιοχή μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3472/6914/10-2-1993 - ΦΕΚ 121/Β/5-3-1993
Τίτλος ΦΕΚ:
Χαρακτηρισμός ως έργου τέχνης του κτιρίου ιδ. Επαρχείου Άνδρου, στη συμβολή των οδών Λ. Κατσώνη και Γ. Εμπειρίκου στην Χώρα Άνδρου
"Χαρακτηρίζουμε ως έργο τέχνης το κτίριο ιδ. Επαρχείου Άνδρου, στη συμβολή των οδών Λ. Κατσώνη και Γ. Εμπειρίκου, στην Χώρα Άνδρου, διότι αποτελεί αξιόλογο νεοκλασσικό δείγμα, με χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία, τόσο στο εσωτερικό όσο και στις όψεις του". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/21284/1159/23-5-1994 - ΦΕΚ 434/Β/9-6-1994
"Χαρακτηρίζουμε ως αρχαιολογικούς χώρους τις ακόλουθες αρχαιολογικές θέσεις στην Άνδρο:
1. Στρόφιλα: Κοινότητα Σταυροπέδας*:
Στην προς κήρυξη περιοχή περιλαμβάνεται ολόκληρο το ακρωτήριο του Στρόφιλα όπου σώζονται τα ίχνη πρωτοκυκλαδικής εγκατάστασης. Η περιοχή περιλαμβάνει στο συνημμένο απόσπασμα φ.χ. Γ.Υ.Σ. 1: 5000 μεταξύ των συνημμένων σημείων 1,2,3,4,5,6,7,8 - 1 που αντιστοιχούν σε πίνακα συντεταγμένων:
(1) Χ = - 10260 Ψ = 3550
(2) Χ = - 9780 Ψ = 3980
(3) Χ = - 9585 Ψ = 4060
(4) Χ = - 9535 Ψ = 3920
(5) Χ = - 9415 Ψ = 3965
(6) Χ = - 9185 Ψ = 3965
(7) Χ = - 9345 Ψ = 3840
(8) Χ = - 9590 Ψ = 3100
2. Τροχαλιάς Α': Κοινότητα Φελλού.
Στο λόφο σώζονται τα λείψανα μικρού λατομείου λίθου (ημίεργα αρχιτεκτονικά μέλη και λατύπη). Η περιοχή περιλαμβάνει το λόφο που οριοθετείται στο συνημμένο απόσπασμα Φ.Κ. Γ.Υ.Σ. 1: 5000 και ορίζεται στα δυτικά από τη θάλασσα και από τα σημεία 1,2,3,4,5,6,7,8, 9 - 1 που αντιστοιχούν στα εξής ζεύγη συντεταγμένων:
(1) Χ = - 22595 Ψ = 16150
(2) Χ = - 22475 Ψ = 16545
(3) Χ = - 22310 Ψ = 16545
(4) Χ = - 22150 Ψ = 16590
(5) Χ = - 22000 Ψ = 16515
(6) Χ = - 21890 Ψ = 16350
(7) Χ = - 21700 Ψ = 16095
(8) Χ = - 21885 Ψ = 15915
(9) Χ = - 22550 Ψ = 15940
3. Τροχαλιάς Β': Κοινότητα Φελλού.
Στο λόφο σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση αρχαίο λατομείο πρασινωπού λίθου (ημίεργα αρχιτεκτονικά μέλη και λατύπη). Η περιοχή του λατομείου οριοθετείται μεταξύ των σημείων 1,2,3,4,5 - 1 και ορίζεται στα ανατολικά από τη θάλασσα, σύμφωνα με το συνημμένο απόσπασμα τοπογραφικού διαγράμματος σε κλίμακα 1: 5000 του Φ.Χ. Γ.Υ.Σ.:
(1) Χ = - 22595 Ψ = 15390
(2) Χ = - 22550 Ψ = 15385
(3) Χ = - 22420 Ψ = 15220
(4) Χ = - 22500 Ψ = 15160
(5) Χ = - 22695 Ψ = 115230
4. Ελληνιστικός Πύργος Τσούκας: (Κοινότητα Γαυρίου)
Στην περιοχή σώζονται τα θεμέλια κυκλικού πύργου ελληνιστικών χρόνων.
Η προς κήρυξη περιοχή ορίζεται με κέντρο το σημείο 1 (χ = - 19710 ψ = 16220) και με ακτίνα 150 μ. στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα 1: 5000 του Φ.Χ. Γ.Υ.Σ.
5. Ελληνιστικός Πύργος Τοκέλι.
Η περιοχή όπου σώζονται τα ερείπια του τετράγωνου ελληνιστικού πύργου ορίζεται στο συνημμένο απόσπασμα Φ.Χ. Γ.Υ.Σ. με κέντρο το σημείο 1 και ακτίνα προστασίας 150 μ :
Σημείο 1 χ = - 19920 ψ = 25885 ". ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2272/42728/5-8-1994 - ΦΕΚ 692/Β/14-9-1994
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το αρχοντικό Κονδύλη, ιδιοκτησίας Μαρίας Καμπάνη στη Χώρα Άνδρου, γιατί πρόκειται για κτίσμα με νεοκλασικά στοιχεία το οποίο αποτελεί μαρτυρία της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής της εποχής του και είναι απαραίτητο για την μελέτη της ιστορίας της Αρχιτεκτονικής". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/987/24094/11-4-1995 - ΦΕΚ 491/Β/1-6-1995
"Α) Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο ιδιοκτησίας Καϊρείου Βιβλιοθήκης στη Χώρα Άνδρου με ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά, γιατί πρόκειται για αξιόλογο εκλεκτικιστικό κτίριο, σημαντικό για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής.
Β) Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και έργα τέχνης τα κτίρια: 1) Μάρκου Δράκου όπου στεγάζεται η Αστυνομία Άνδρου και 2) κληρονόμων Βούλγαρη στη Χώρα Άνδρου με ζώνη προστασίας 50 μ. περιμετρικά κάθε κτιρίου, γιατί αποτελούν αξιολογότατα κτίρια με νεοκλασικά στοιχεία και πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο, σημαντικό για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/ΚΗΡ/62094/2069/12-12-1997 - ΦΕΚ 1204/Β/31-12-1997
"Χαρακτηρίζουμε την οικία ιδιοκτησίας Αικ. Καλούδη που βρίσκεται βορείως του Ι.Ν.Ταξιάρχη της Μεσσαρίας Άνδρου ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο επειδή αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα ανδριώτικης αρχιτεκτονικής στα τέλη του 18ου αιώνα.
Ορίζουμε ζώνη προστασίας του μνημείου τα όρια της ιδιοκτησίας, εντός της οποίας βρίσκεται αυτό.
Το κτήριο διαμορφώνεται σε 3 επίπεδα (κατώι, α' όροφο - σάλα, β' όροφο - σοφάς, υπνοδωμάτιο): Αξιοπρόσεκτα στοιχεία του κτηρίου - το οποίο σώζεται ακέραιο- είναι η ωραία "πλακοειδής" λιθοδομή, το βόλτο (τύμπανο) του παραθύρου στη νότια όψη και τα στενόμακρα ανοίγματα με τη γνωστή τραποζοειδή διατομή των πυροβολείων (λοξίκες) του πρώτου επιπέδου ". Κ ΚΝ 5351/1932, άρθρο 52.
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/62954/3705/18-12-1997 - ΦΕΚ 43/Β/28-1-1998
"Χαρακτηρίζουμε ως αρχαιολογικό χώρο την περιοχή Σταυροπέδας - Αγίου Γεωργίου Παντουκιών κοινότητας Πιτροφού Άνδρου για λόγους αμέσου προστασίας: α) λειψάνων αρχαϊκού οικοδομήματος, πιθανώς ιερού, που σώζεται στην περιοχή Σταυροπέδας και β) των ερειπίων τετραγώνου ελληνιστικού πύργου και μεγάλου ρωμαϊκού συγκροτήματος που σώζεται στην περιοχή Παντουκιά.
Η κηρυσσόμενη περιοχή οριοθετείται στο συνημμένο, στο παρόν, τοπογραφικό διάγραμμα Φ.Χ. ΓΥΣ σε κλ. 1:5000 με τα σημεία 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,25,26,27,28,29,30,31,32,33,34,35,36,37,38,39,40-1 ακτογραμμή, που αντιστοιχούν στα ακόλουθα φυσικά όρια:
Α. ΦΥΣΙΚΑ ΟΡΙΑ:
Η περιοχή ορίζεται στα δυτικά από τη θάλασσα, στα νότια από τη χαράδρα του Στρόφιλα (σταθερά σημεία 1-12) μέχρι τον αμαξιτό δρόμο Χώρας - Γαυρίου, στα ανατολικά από τον αγροτικό ημιονικό και τις υψομετρικές που τον συνοδεύουν κατά διαστήματα (σταθερά σημεία 12-30) μέχρι τον αμαξιτό δρόμο Χώρας Γαυρίου και τον αμαξιτό Χώρας - Γαυρίου (σταθερά σημεία 30-31), στα βόρεια από χαράδρα (σταθερά σημεία 31-40) έως τη θάλασσα".
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ
ΣΗΜΕΙΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Φ.Χ. ΣΥΝ/ΝΗ ΣΥΝ/ΝΗ ΑΠOΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΗΜΕΙΩΝ Χ Ψ
α/α 1:5000 1:50.000 [m] [m] ΣΗMEΙA ΑΠΟΣΤΑΣΗ [m]
====================================
1 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10256,5 3542,3 1-2 413,37
2 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9932,1 3798,5 2-3 94,48
3 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9893,2 3884,6 3-4 153,86
4 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9781,2 3990,1 4-5 219,26
5 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9578,3 4073,2 5-6 139,14
6 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9559,8 3935,3 6-7 79,45
7 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9480,8 3926,9 7-8 69,98
8 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9418,8 3958,7 8-9 68,26
9 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9358,4 3926,9 9-10 202,69
10 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9158,9 3962,7 10-11 108,79
11 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9053,0 3987,6 11-12 91,25
12 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -8965,5 3961,7 12-13 88,24
13 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -8920,0 4037,3 13-14 64,21
14 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -8867,6 4075,1 14-15 35,70
15 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -8882,6 4107,5 15-16 167,27
16 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -8816,6 4261,2 16-17 104,94
17 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -8839,1 4363,7 17-18 167,77
18 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -8995,5 4424,4 18-19 93,38
19 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9079,5 4465,2 19-20 265,16
20 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9335,9 4532,8 20-21 72,70
21 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9386,4 4585,1 21-22 67,96
22 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9393,4 4652,7 22-23 35,84
23 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9372,9 4682,1 23-24 464,80
24 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9613,8 5079,6 24-25 70,83
25 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9682,2 5098 25-26 72,67
26 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9731,7 5151,2 26-27 146,11
27 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9874,2 5118,9 27-28 46,19
28 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9883,2 5073,6 28-29 52,66
29 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9934,1 5087,1 29-30 52,34
30 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9975,6 5055,2 30-31 152,33
31 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -9972,6 5207,5 31-32 155,94
32 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10112,1 5137,8 32-33 97,99
33 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10207,5 5115,4 33-34 124,31
34 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10311,5 5047,3 34-35 99,12
35 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10408,9 5028,9 35-36 260,87
36 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10614,4 4868,2 36-37 61,06
37 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10670,8 4844,8 37-38 48,13
38 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10718,8 4841,3 38-39 43,62
39 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10758,8 4858,7 39-40 81,53
40 6576,1 ΑΝΔΡΟΣ -10818,8 4803,5
ΚΝ 5351/1932
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/4695/6219/3-2-1998 - ΦΕΚ 164/Β/25-2-1998
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το παλαιό λιθόστρωτο καλντερίμι που συνδέει τον οικισμό Αποίκια με τη Χώρα Άνδρου, γιατί αποτελεί χώρο που είναι συνδεδεμένος με την ιστορία του τόπου και σημαντικός για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/4782/11557/3-3-1999 - ΦΕΚ 222/Β/15-3-1999
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/50 το "Αρχοντικό Κονδύλη" στη Χώρα Άνδρου, ιδιοκτησίας Windiammer Maritime Corp. of Monrovia με τον περιβάλλοντα χώρο στα όρια ιδιοκτησίας, γιατί αποτελεί πολύ αξιόλογο δείγμα της αρχιτεκτονικής της Χώρας Άνδρου, όπως αυτή διαμορφώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και είναι σημαντικό για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/5293 π.ε./23851/11-5-1999 - ΦΕΚ 1175/Β/15-6-1999
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950, το κτίριο ιδιοκτησίας Κώστα Λιοπύρου, στα Λάμυρα Άνδρου, γιατί αποτελεί ένα από τα ελάχιστα δείγματα αρχιτεκτονικής του χωριού των Λαμύρων και εκφράζει την ιστορική εποχή των μέσων του 19ου αιώνα και είναι σημαντικό για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1547/27686/13-5-1999 - ΦΕΚ 1314/Β/24-6-1999
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950 το κτίριο ιδιοκτησίας Ιωάννου Κουτσούκου, στη Χώρα της Άνδρου, γιατί αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα κτιρίου των αρχών του αιώνα και είναι σημαντικό για τη μελέτη της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής στο κέντρο της Χώρας Άνδρου". Ν 1469/1950
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1458/54588/16-10-2001 - ΦΕΚ 1369/Β/18-10-2001
Τίτλος ΦΕΚ:
Χαρακτηρισμός ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων των λιθόκτιστων πεζοδρομίων και μονοπατιών της νήσου Άνδρου.
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950,τα λιθόκτιστα πεζοδρόμια και τα μονοπάτια της νήσου Άνδρου όπως περιγράφονται παρακάτω και σημειώνονται στο συνημμένο τοπογραφικό διαγράμματα:
Α. Χώρα - Υψηλού - Μεσαθούρι - Λάμυρα - Μένητες -Μεσσαριά - Μονή Πανάχραντου (τοπογραφικά διαγράμματα 1,2, 3, 4).
Β. Έξω Βούνι - Μέσα Βούνι - Παλαιόκαστρο - Γιαννισαίο - Λαρδιά - Ρωγό - Όρμος - Κορθίου (τοπογρ. διαγράμματα 5, 6).
Γ. Συνέτιον - Κοχύλου - Όρμος Κορθίου (τοπογράφο διάγραμμα 7).
Τα λιθόκτιστα αυτά πεζοδρόμια και μονοπάτια αποτελούν σημαντικά δείγματα των παραδοσιακών αυτών ειδικών κατασκευών, αποτελούν μέσο επικοινωνίας μεταξύ των οικισμών και είναι συνυφασμένα με την ζωή και ανάπτυξη της περιοχής ". Κ ΚΝ 5351/1932. Ν 1469/1950. Ν 2039/1992.
  
Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3063/1293/10-1-2002 - ΦΕΚ 48/Β/23-1-2002
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις των Νόμων 1469/50 και 2039/92, το κτήριο της ΕΟΧΑ, ιδιοκτησίας του Εμπειρίκειου Ιδρύματος στη Χώρα της Άνδρου, διότι παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και φέρει αξιόλογα επιμέρους νεοκλασικά μορφολογικά στοιχεία.
Το κτίριο αποτελεί χαρακτηριστικό σημείο αναφοράς για το νησί της Άνδρου. Κατασκευάστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα με δωρεά του Αλκιβιάδη Εμπειρίκου προς τους Ανδριώτες, στο πλαίσιο της κοινωνικής προσφοράς του και είναι σημαντικό για τη μελέτη της ιστορίας της ελληνικής αρχιτεκτονικής ". Ν 1469/1950. Ν 2039/1992.
|
 |
Δείτε το ΒΙΒΛΙΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ
του ANDROSinfo
Πείτε μας τα σχόλιά σας για τις σελίδες μας και το νησί μας την ΑΝΔΡΟ.
|
|
