|
 |
Η Άνδρος παρουσιάζει έναν πολύ πλούσιο εορταστικό κύκλο που διασώζει τα στοιχεία της πολιτιστικής της παράδοσης, προσφέροντας ταυτόχρονα άφθονες ευκαιρίες για πηγαίο κέφι και διασκέδαση στα πάμπολλα τοπικά πανηγύρια, όπου ο συρτός και ο μπάλος κρατούν μέχρι το πρωί.
Κορυφαίος είναι ο εορτασμός της Παναγίας της Θεοσκεπάστου στη Χώρα, το Σάββατο του Ακαθίστου Ύμνου, με λιτανεία, δημοτικούς χορούς και λαμπαδηφορία, που ακολουθεί την περίοδο του αποκριάτικου ξεφαντώματος και του καρναβαλιού.
Στην Παλαιόπολη και στον Όρμο Κορθίου όπως και σε άλλα χωριά, το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα παίζουν στο δρόμο τα «τσούνια», παραδοσιακό παιχνίδι που μοιάζει με το μπόουλινγκ.
Στις 24 Ιουνίου στη Χώρα και στα χωριά του Κορθίου τελούν το παραδοσιακό έθιμο του κλήδονα.
Στο τέλος του φθινοπώρου και πριν τα Χριστούγεννα σε όλο τη νησί γίνονται τα "χοιροσφάγια".
Είναι η σφαγή του χοίρου και η διασκέδαση που τη συνοδεύει, ένα ζωηρό έθιμο που έχει τις ρίζες του στους βυζαντινούς χρόνους.
Τα παραδοσιακά χοιροσφάγια κρατούν συνήθως τρεις μέρες και ακολουθείται μια συγκεκριμένη διαδικασία. Την πρώτη ημέρα ξεκινούν με το σφάξιμο των χοίρων, φτιάχνονται «πασπαλάδες» ή «λαρδιά» (δέρμα κομμένο σε μικρά κομματάκια τα οποία βράζονται), «γλύνα» (υπόλειμμα πάχους μετά το βράσιμο), «σίσιρα» (κομματάκια κρέατος που βράζονται).
Το επόμενο βήμα είναι ο τεμαχισμός του χοίρου σε κομμάτια, τα οποία στη συνέχεια γίνονται κιμάς εκτός από μπριζόλες που θα καπνιστούν για να γίνουν οι «λούζες».
Την δεύτερη μέρα προετοιμάζουν τα περίφημα Ανδριώτικα λουκάνικα, τα γεμίζουν, τα δένουν και τα κρεμούν μέχρι την επόμενη ημέρα που τα καβουρντίζουν με τη γλύνα και τα τοποθετούν σε ειδικούς τενεκέδες με γλύνα ώστε να διατηρούνται φρέσκα.
Τα χοιροσφάγια αποτελούν ένα παλαιό έθιμο και ταυτόχρονα μια αφορμή για τη συγκέντρωση μιας ευρύτερης κοινωνικής ομάδας.
ΤΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΟΠΩΣ ΤΑ ΓΝΩΡΙΣΑ
Τα πανηγύρια είχαν σαν βάση τις γιορτές των Αγίων.
Έτσι λοιπόν ανάλογα στο κάθε χωριό με το πότε γιόρταζε η εκκλησία του ή το μοναστήρι που ήταν κοντά, δίνονταν η ευκαιρία για γλέντι και ξεφάντωμα.
Στο πανηγύρι συμμετείχε ολόκληρο το χωριό, με ιδιαίτερη χαρά.
Ήταν μια ευκαιρία να ξεχάσουν τα ταξίδια στη θάλασσα και τα βάσανα μιας ολόκληρης κοπιαστικής χρονιάς.
Σε κάθε πανηγύρι έκαναν έντονη την παρουσία τους οι νέοι του χωριού, που ήταν σε ηλικία γάμου.
Μέχρι το 1950 και λίγο αργότερα, για να εξοικονομήσει κάθε νέος τα χρήματα που του χρειαζόταν για να πάει στα πανηγύρια για να χαρεί τα νιάτα και τη λεβεντιά του, έπρεπε έχει "μπαρκάρει" (να έχει βρεί δουλειά σαν πληρωμα κάποιου καραβιού) και να έχει κάνει οικονομίες ολόκληρο το χρόνο και περίμενε να έλθει η ημέρα του δείνα ή τάδε πανηγυριού και να ντυθεί τα γιορτινά του.
Τα ζύγιζε όλα, τόσα στους δίσκους της εκκλησίας, τόσα στο κερί, τόσα στο γεύμα της Εκκλησίας, τόσα στο καφενείο και τόσα στα μουσικά όργανα (βιολί, κλαρίνο, λαούτο και σαντούρι).
Μεταφορικό μέσο είχε το μουλάρι του, που κι αυτό έπρεπε να είναι περιποιημένο, σαμάρι καινούργιο, καπίστρι με πολύχρωμες χάντρες και φυλακτό, στρογγυλό από το πάχος, ευκίνητο.
Εκείνο όμως που έκαμνε πιο μεγάλη εντύπωση, ήταν ο αναβάτης.
Οι κοπελιές του χωριού και των γειτονικών χωριών τον έβλεπαν και τον καμάρωναν και αυτός περήφανος για τον εαυτό του, σκόρπιζε σ΄ όλες και κατά προτίμηση στην αγαπημένη του δειλές ματιές, που λίγα έδειχναν, αλλά πολλά υπόσχονταν.
Άρχιζαν το χορό κάτω από το φως των "λουξ" (γιατί ρεύμα δεν υπήρχε) και φανέρωναν όλη την χορευτική τους δεινότητα σε ευκινησία και τσαλίμια.
Παντού πρώτοι και καλύτεροι, ευλύγιστοι, πεταχτοί, λαστιχένιοι σκόρπιζαν το γλέντι, τη χαρά, το θαυμασμό, αλλά και το φθόνο για κείνους που δεν ήσαν καλοί χορευτές.
Έπιναν ντόπιο κρασί με μεζέδες όχι τόσο της προκοπής. Η μπύρα ήταν άγνωστη - μα κάτι τέτοιο ήταν ακατανόητο για χωριά.
Κερνούσαν όλες τις παρέες και κείνες ανταπέδιδαν το κέρασμα. Σ΄αυτόν που χόρευε πρόσφεραν ούζο ή κρασί και στην κοπελιά λουκούμια, που όσα περισσότερα μάζευε τόση μεγαλύτερη ικανοποίηση δοκίμαζε.
Γινόταν όμως και καβγάδες για τη σειρά προτεραιότητας στο χορό που έπρεπε να εξασφαλίσει κάθε συντροφιά για τις κοπέλες της παρέας της.
Επικρατούσε μια όχι καλή συνήθεια. Κάθε νέα που έμπαινε στο χωριό έπρεπε να την χορέψουν όλοι οι νέοι που την γνώριζαν και όταν ήταν και καλή χορεύτρια τότε πήγαιναν και ξένοι, φυσικό ήταν λοιπόν να παρατείνεται η διάρκεια χορού με αποτέλεσμα να στενοχωρούνται οι άλλες νέες και τότε συνέβαιναν παρεξηγήσεις.
Σωστό ήταν τότε να διακόπτονταν ο χορός και να πάρει σειρά κάποια άλλη.
Η πίστα ήταν μικρή, μόλις επαρκούσε για τρία, τέσσερα ζεύγάρια - σπάνια παραπάνω - τη σειρά προτεραιότητας την κανόνιζαν οι καφετζήδες και οι οργανοπαίκτες, που δεν ήταν επαγγελματίες, αλλά περιστασιακοί, μια άσπρη ποδιά ήταν το διακριτικό τους. Κι αν τύχαινε να μην τα «παίρνουν απάνω τους» δηλ. να μη ήσαν σβέλτοι, τότε μετατρεπόταν σε δράμα. Εν τω μεταξύ οι άλλες νέες περίμεναν με αγωνία αλλά και πικρία, διότι αναβαλλόταν η σειρά τους.
Δικαιολογημένοι λοιπόν ήσαν οι καυγάδες αν σκεφθούμε ότι ραδιόφωνα δεν υπήρχαν, κασετόφωνα το ίδιο και συνεπώς ζωντανή μουσική άκουαν μόνο στα πανηγύρια και σε έκτακτες περιστάσεις (αρραβώνες, γάμους και βαφτίσια).
Διψούσε ο κόσμος για μουσική και χορό. Πώς να ικανοποιηθεί; Οι ευκαιρίες παρουσιάζονταν μόνο το καλοκαίρι στα πανηγύρια.
Οι μεγάλοι αν είχαν κορίτσια της παντρειάς, περίμεναν να μπει στο χορό η κόρη τους να την καμαρώσουν, αν όχι πήγαιναν σε διάφορα συγγενικά ή φιλικά σπίτια, κερνιόνταν, έτρωγαν το βράδυ και κατόπιν, όσοι διέθεταν υποζύγια έφευγαν για τα χωριά τους.
Τα κυριότερα Πανηγύρια της Ανδρου είναι:
- Της Αγίας Μαρίνας, στο μοναστήρι της Αγίας Μαρίνας στα Αποίκια ( 17 Ιουλίου )
- Της Παναγίας στο Κόρθι (15 Αυγούστου),
- Της Αγίας Κυριακής, Το πανηγύρι διοργανώνεται στα Ρέματα (7 Ιουλίου),
- Της Αγίας Παρασκευής στο Φελλό (26 Ιουλίου),
- Του Αγίου Παντελεήμονα στη Μονή Παναχράντου πάνω από τα Φάλλικα (27 Ιουλίου),
- Του Αγίου Φανουρίου στον Όρμο Κορθίου (27 Αυγούστου),
- Του Αγίου Φιλίππου στο Μπατσί (14 Νοεμβρίου),
- Της Αγίας Τριάδας στο Πάνω Κόρθι,
- Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου),
- Της Παναγίας Τρομαρχιανής στη Μονή Τρομαρχιών τη Δευτέρα του Πάσχα,
|
 |
Δείτε το ΒΙΒΛΙΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ
του ANDROSinfo
Πείτε μας τα σχόλιά σας για τις σελίδες μας και το νησί μας την ΑΝΔΡΟ.
|
|
