Ο λόγος ύπαρξης αυτής της σελίδας, είναι για την ενημέρωση σας σε σύγχρονα θέματα που αφορούν την ΥΓΕΙΑ.
Στο ANDROSinfo πιστεύουμε ότι δεν φτάνει μόνο να λες ότι αγαπάς κάποιον, είσαι υποχρεωμένος να το αποδεικνύεις μέσα από την προσπάθεια για διαρκή επιμόρφωση και ενημέρωσή του.
Περιεχόμενα:
Μύθοι και αλήθειες για τα βιολογικά προϊόντα.
Πόσο ασφαλέστερα και πιο θρεπτικά είναι τα τρόφιμα που παράγονται από οργανικές καλλιέργειες
Είναι τα βιολογικά (ή οργανικά) τρόφιμα πιο θρεπτικά και πιο ασφαλή από τα συμβατικά; Οι απαντήσεις που δίνουν οι επιστήμονες δεν είναι πάντοτε σαφείς. Εξαρτάται από το «στρατόπεδο» στο οποίο ανήκουν: των εταιρειών, των κυβερνήσεων ή των ερευνητικών ιδρυμάτων (ανεξαρτήτων και μη). Η παραγωγή, η διακίνηση και το εμπόριο των τροφίμων αντιπροσωπεύουν ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά μεγέθη διεθνώς. Και είναι γνωστό σε όλους ότι οι μάχες στο πεδίο των τροφίμων είναι πολλές και τα χτυπήματα δίνονται συνήθως κάτω από τη μέση.
Πρόσφατο παράδειγμα ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης για τις τρελές αγελάδες, τις διοξίνες και τα γενετικώς τροποποιημένα προϊόντα. Σε αυτούς τους πολέμους προστίθενται τώρα και οι διαξιφισμοί για τα βιολογικά (χωρίς φυτοφάρμακα και λιπάσματα) και συμβατικά τρόφιμα με αφορμή ένα πρόσφατο πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του «Independent» με τίτλο «Τα οργανικά τρόφιμα είναι πεταμένα λεφτά». Διαμάχη στην οποία εμπλέκονται σύμφωνα με τους υπαινιγμούς του δημοσιεύματος και οι υπέρμαχοι των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών.
Σύμφωνα με την υπηρεσία ελέγχου και προδιαγραφών για τα τρόφιμα της Μεγάλης Βρετανίας (Food Standards Agency), τα βιολογικά τρόφιμα δεν είναι ούτε πιο ασφαλή ούτε πιο θρεπτικά από τα προϊόντα που παράγονται από τις συμβατικές καλλιέργειες, συμπέρασμα που το βασίζει σε μια έρευνα που έγινε από ανεξάρτητους επιστήμονες για λογαριασμό του BBC. Αυτοί πήραν τυχαία καρότα από τα σουπερμάρκετ και εξέτασαν για 40 φυτοπροστατευτικές ουσίες ένα καρότο από συμβατική καλλιέργεια της Αγγλίας, ένα από βιολογική και ένα εισαγόμενο βιολογικό καρότο. Τα τεστ ήταν αρνητικά και για τα τρία καρότα.
* Η υπέρβαση των ορίων.
Η ανακοίνωση αυτή αναιρεί την παλαιότερη έκθεση της αρμόδιας υπηρεσίας του βρετανικού υπουργείου Γεωργίας, η οποία αποκάλυπτε ότι μεγάλα βρετανικά καταστήματα υπεράνω πάσης υποψίας (όπως για παράδειγμα οι Marks & Spencer) πωλούσαν φρούτα, λαχανικά και άλλα είδη διατροφής, όπως σοκολάτες με χημικές ουσίες σε ποσότητες που υπερέβαιναν τα προβλεπόμενα όρια ή εντελώς απαγορευμένες!
«Τις τιμές των βιολογικών τροφίμων θέλουν να χτυπήσουν. Δεν αλλάζουν έτσι γρήγορα τα πράγματα» λέει η κυρία Αγαθή Μπαλμπούζη από το γραφείο Βιολογικών Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής του υπουργείου Γεωργίας. Οι πωλήσεις των βιολογικών τροφίμων στη Μεγάλη Βρετανία αυξάνονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς που αγγίζουν το 40%! Οι πωλήσεις τους τον τελευταίο χρόνο ήταν 546 εκατ. λίρες και αναμένεται το 2002 να φθάσουν το 1 δισ. λίρες. Οι καταναλωτές πληρώνουν κατά μέσον όρο 70% περισσότερα χρήματα για την αγορά αυτών των προϊόντων.
Οι έλληνες επιστήμονες και ειδικοί επί του θέματος συμφωνούν στο ότι τα βιολογικά τρόφιμα δεν είναι θρεπτικότερα από τα συμβατικά ή έστω στο ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Στο θέμα της γεύσης υπερτερούν, αφού οι ορμόνες που χρησιμοποιούνται στη συμβατική γεωργία με στόχο την αύξηση του όγκου του τελικού προϊόντος «αραιώνουν» τη γεύση και το άρωμα των φρούτων και των λαχανικών.
Οσον αφορά όμως την ασφάλεια, ο καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Τομέα Κοινωνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αντώνης Καφάτος είναι κατηγορηματικός: «Τα βιολογικά τρόφιμα είναι σαφώς πιο ασφαλή εφόσον όμως είναι πιστοποιημένα. Ιδιαίτερα όταν οι έλεγχοι για υπολείμματα φυτοφαρμάκων δεν επαρκούν». Σε έρευνα του Τμήματος Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης βρέθηκαν σε ελαιόλαδο συμβατικής καλλιέργειας υπολείμματα φυτοφαρμάκων με τιμή μεγαλύτερη των 300 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), ενώ σε λάδι βιολογικής καλλιέργειας τα αποτελέσματα κυμαίνονταν από 0-10 ppm.
«Οι διαφορές μεταξύ συμβατικών και βιολογικών προϊόντων όσον αφορά τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων είναι αυτού του μεγέθους σε όλα τα προϊόντα που ελέγχουμε. Βεβαίως δεν υπάρχει θέμα ασφαλείας αφού οι τιμές των υπολειμμάτων ακόμη και στα συμβατικά είναι χαμηλές. Τίθεται όμως θέμα βέλτιστου προϊόντος» λέει ο επίκουρος καθηγητής Τοξικολογίας του Τμήματος Τοξικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αρ. Τσατσάκης. «Οποιος διαθέτει τα χρήματα είναι προτιμότερο να αγοράσει βιολογικά προϊόντα. Αν όχι, θα τον συμβούλευα να καταναλώσει ελαιόλαδο και ας είναι συμβατικό. Η ευεργετική του δράση στην υγεία είναι πλέον γνωστή. Η βιολογική γεωργία δίνει καλύτερα προϊόντα, περισσότερο ασφαλή. Μακάρι να αυξηθεί η παραγωγή τους, αν και δεν θα μπορέσουν να εκτοπίσουν τα συμβατικά αφού οι βιολογικές καλλιέργειες έχουν υψηλό κόστος παραγωγής, χαμηλότερη απόδοση και τα τελικά προϊόντα πωλούνται ακριβότερα».
* Μηδενικά υπολείμματα
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Λευκή Βίβλο για την ασφάλεια των τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ενωσης προτείνεται τα βιολογικά τρόφιμα να περιέχουν μηδενικά υπολείμματα (0 ppm). «Οι θερμίδες, οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες και τα άλλα θρεπτικά συστατικά αποτελούν ουσίες σταθερές και οι όποιες διαφορές εξαρτώνται κυρίως από το έδαφος, την περιοχή, το κλίμα. Η ιδανική λύση για τους καταναλωτές είναι η επιλογή άγριων λαχανικών, αυτοφυών φυτών ή οργανικών προϊόντων» επισημαίνει ο κ. Καφάτος. «Η βιολογική γεωργία όμως είναι κάτι περισσότερο από τη μη χρήση χημικών-συνθετικών λιπασμάτων και τοξικών φυτοφαρμάκων» τονίζει ο κ. Τσατσάκης. Η βασική της αρχή είναι η επιδίωξη μιας συνεχούς ανακύκλωσης των υλών στην καλλιέργεια, η εξοικονόμηση ενέργειας και η παραγωγή υγιεινών ειδών διατροφής. «Η βιολογική γεωργία προσφέρει προστασία στο έδαφος, στο νερό, στο κλίμα και συμβάλλει στη βιοποικιλότητα. Δεν μας ενδιαφέρει μόνο το τελικό προϊόν αλλά και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η βιολογική γεωργία είναι η πρώτη θεσμοθετημένη μορφή φιλοπεριβαλλοντικής γεωργίας» λέει η κυρία Μπαλμπούζη και προσθέτει: «Είναι μια καθαρή παραγωγή. Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων είναι μηδενικά. Όταν και αν υπάρχουν αποδίδονται στο γεγονός ότι ο πλανήτης δεν είναι καθαρός, λόγω των συμβατικών καλλιεργειών».
Η άποψη του Οργανισμού Ελέγχου
Στα συμβατικά προϊόντα έχουν καθοριστεί κάποια νόμιμα όρια υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων. Ετσι όταν ανακοινώνεται ότι δεν βρέθηκαν υπολείμματα, στην πραγματικότητα εννοούν ότι ήταν κάτω από τα επιτρεπτά όρια. Αντίθετα στα βιολογικά προϊόντα όταν λέμε ότι δεν βρέθηκαν υπολείμματα, εννοούμε ότι τα υπολείμματα ήταν μηδέν ή πιο σωστά ότι είναι κάτω από τα όρια ανίχνευσης τα οποία μπορούν να επιτευχθούν από τη σημερινή τεχνολογία. Το εντυπωσιακό είναι ότι πουθενά στην επίσημη νομοθεσία δεν υπάρχει πρόβλεψη για την παρουσία περισσοτέρων του ενός φυτοφαρμάκων. Ενα προϊόν μπορεί να κυκλοφορεί νόμιμα ακόμη και αν έχουν ανιχνευτεί δύο, τρία, πέντε και δέκα φυτοφάρμακα, αρκεί το καθένα να βρίσκεται κάτω από τα νόμιμα όρια. Πουθενά δεν λαμβάνεται μνεία για τη συνεργιστική δράση των φυτοφαρμάκων, η οποία έχει διαπιστωθεί από πληθώρα ερευνών. Τα βιολογικά προϊόντα δεν είναι γενετικώς τροποποιημένα και κατά συνέπεια εκτός των άλλων προστατεύουν την υγεία του καταναλωτή από τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις των μεταλλαγμένων (αλλεργίες κ.ά.).
* Ο Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων (ΔΗΩ) είναι μια από τις τρεις ιδιωτικές εταιρείες (οι άλλες δύο είναι η Φυσιολογική και η Σόγια) οι οποίες είναι εντεταλμένες από το υπουργείο Γεωργίας για την παρακολούθηση όλων των σταδίων παραγωγής και εμπορίας των οργανικών τροφίμων.
Οι διαφορές στη διατροφική αξία
Η θρεπτική αξία των βιολογικών και συμβατικών προϊόντων σε γενικές γραμμές δεν παρουσιάζει σημαντικές διαφορές. «Ο καταναλωτής έχει την ευχέρεια να καλύψει με την ίδια επιτυχία τις ανάγκες του σε θρεπτικά συστατικά καταναλώνοντας τόσο προϊόντα βιολογικής γεωργίας όσο και προϊόντα συμβατικής γεωργίας. Απλώς τα θρεπτικά συστατικά που παρέχει ένα προϊόν βιολογικής γεωργίας μπορεί να προσληφθούν στο ακέραιο καταναλώνοντας ίσως κατά τι μεγαλύτερη ποσότητα από το συμβατικό προϊόν» λέει ο επίκουρος καθηγητής Διατροφής και Μεταβολισμού στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο κ. Αντώνης Ζαμπέλας. Εν τούτοις υπάρχουν μελέτες που διαπιστώνουν υψηλότερες συγκεντρώσεις συγκεκριμένων μεταλλικών στοιχείων και ιχνοστοιχείων (καλίου, φωσφόρου, ασβεστίου, ψευδαργύρου, σιδήρου, χαλκού και μαγγανίου) σε φρούτα και λαχανικά βιολογικής καλλιέργειας σε σύγκριση με τα προϊόντα που καλλιεργήθηκαν με συμβατικές μεθόδους λίπανσης. Αλλες έρευνες έχουν καταλήξει στο ότι τα τρόφιμα της βιολογικής γεωργίας πλεονεκτούν σε βιταμίνη C, αφού έχει βρεθεί ότι η ευρεία χρήση αζωτούχων λιπασμάτων στην καλλιέργεια πολλών φρούτων και λαχανικών (σπανακιού, καρότου, πατάτας, τομάτας, εσπεριδοειδών κ.ά.) οδηγεί σε μείωση των ποσοστών της βιταμίνης. Τα αποτελέσματα αυτά δεν μπορούν να γενικευτούν διότι τα επίπεδα βιταμίνης C επηρεάζονται και από τον τύπο του εδάφους, το κλίμα κτλ. Σε σχέση με την περιεκτικότητα των βιολογικών σε πρωτεΐνες και αμινοξέα, αυξημένες περιεκτικότητες έχουν παρατηρηθεί στις πατάτες και σε ορισμένα πράσινα λαχανικά.
Πάντως η συντριπτική πλειοψηφία των σχετικών ερευνητικών μελετών έχει δείξει ότι τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας διακρίνονται από μειωμένες συγκεντρώσεις νιτρικών αλάτων, συστατικά των οποίων η αυξημένη πρόσληψη έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση καρκίνου του στομάχου. Το 70% περίπου των νιτρικών ιόντων που προσλαμβάνει ο μέσος καταναλωτής προέρχεται από τα λαχανικά ενώ το 20% από το νερό. Και στα δύο η περιεκτικότητα σε νιτρικά εξαρτάται από τις γεωργικές μεθόδους. Εν τούτοις ο περιορισμός της κατανάλωσης των λαχανικών με σκοπό τη μείωση της πρόσληψης νιτρικών δεν είναι σκόπιμος. Οι θετικές επιπτώσεις της κατανάλωσης λαχανικών και φρούτων υπερβαίνουν κατά πολύ την πιθανή αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του στομάχου. Η βιταμίνη C ασκεί προστατευτική δράση κατά των νιτρικών.
Πηγή: "www.tovima.gr - ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ - Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2000
|
